Vanmorgen zag ik op de Google+ pagina van Het Stedelijk Museum in Amsterdam een foto die Martijn van Nieuwenhuyzen had gemaakt van proostende Rineke Dijkstra en Marlene Dumas tijdens de feestelijke (her)opening van het Stedelijk. Twee vrouwelijke kunstenaars van Neerlands bodem (ook al is Dumas in Zuid Afrika geboren) die wereldwijd grote bekendheid genieten.
Twee maanden geleden gaf ik in Seattle een rondleiding van de bibliotheek van Rem Koolhaas aan belangrijke donateurs van het Hammer Museum in Los Angeles. Onder de gasten bevonden zich Leonard Nimoy and zijn vrouw Susan Bay, oftewel Mr. and Mrs. Spock, zoals het bibliotheek staflid grapte toen ze vroeg of ik die 'tour' voor mijn rekening wilde nemen.
 |
| ♔ postnl artikel 321161 |
Pal voor de ingang van de bibliotheek herinnerde ik me een ontmoeting zo'n 30 jaar geleden. Terwijl ik op bezoek was in de werkruimte van Ralph Wingens, produceerde Marlene in sneltreinvaart, op grote stukken papier die ze in het voormalig schoollokaal op de grond had gelegd, een serie bruut neergezette schilderijen in een op het eerste gezicht kinderlijk, na langer kijken van schoonheid ontdaan rauw en misschien juist daarom sophisticated handschrift. De juxtapositie bracht me in verwarring. Ik was onder de indruk. Dertig jaar later (en eerder al) is duidelijk dat Marlene Dumas wist wat ze deed.
"You're the silver version of her gold," zei mevrouw Nimoy. Zij doelde daarmee op ons haar. Maar juist omdat ze de opening van het Stedelijk had genoemd, waar ik niet aanwezig zou zijn, en waarschijnlijk vanwege de Olympisch Spelen die net van start waren gegaan, associeerde ik haar opmerking met het behalen van goud, zilver of brons.
Ondertussen staarde Leonard Nimoy me aan, alsof hij in gedachten een dubbelportret zag. Dat staren zou hij de hele rondleiding blijven doen. Zelfs toen hij me bij het vertrek, zich achteroverbuigend tussen het detectie poortje een krachtige handdruk gaf om me te bedanken, veranderde er niets in zijn gelaatsuidrukking.
"Dead pan, just like Spock," zei mijn man toen ik hem dat vertelde. Een fotograaf met wie ik als 'runner' en productiefotograaf te maken kreeg tijdens de opnames van de 'Antiques Roadshow' in Seattle herinnerde zich een zelfde intentie in de blik van Nimoy, en ook hoe aardig hij was. In een interview met Nimoy las ik dat hij na veertien jaar vijf dagen per week Spock gespeeld te hebben moeite had de rol af te leggen. Het had hem een geduldiger mens gemaakt, want opblazen van woede was er niet bij. Zo worden we uiteindelijk min of meer wat we doen, de schilder, de fotograaf, de acteur, de luisteraar, lezer en de schrijver.
Het zien van die foto vanmorgen deed me aan het bovenstaande denken, in een flits werd heden en verleden met elkaar verbonden.
Of het nu gaat om zilver, goud, of brons, er is een rode draad die de personages in dit verhaal verbindt, en die rode draad staat voor passie.
Wanneer je terugblikt, is de kleur van je passie veranderd, of meer intens geworden?
Deze tekst by Judith van Praag is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License.
