Een 'must' is geen moetje

Ontwerp boekomslag 1952, Eppo Doeve

Juist omdat ik in de VS woon probeer ik mijn Nederlands zo schoon mogelijk te houden. Gelijk een Vlaming zoek ik naar Nederlandse benamingen waar het maar kan. Om het adres van een webpagina door te geven spel ik: h-t-t-p dubbele punt, dubbele schrap. Resultaat: de aangesproken persoon weet niet wat ik met die schrap bedoel. Wanneer ik http: slash zeg, weet ze het wel.

Oef, daar ga ik met mijn goede gedrag.

Naarmate meer woorden uit de mondiale computertaal opgenomen worden in het Nederlands raakt de kloof tussen mij en de hedendaagse Nederlander op taalgebied groter. Als ik mijn moerstaal zou doorspekken met Amerikaanse uitdrukkingen, zoals Nederlanders dat tegenwoordig doen, dan zou mijn tong dusdanig in de war raken, dat ik wel degelijk zou gaan knauwen. 

Vasthouden aan “puur” Nederlands is voor mij een must. Ha, 'must'. Uitgesproken door een Nederlander is het een vogeltje gevolgd door de letter —t— terwijl ik geneigd ben het woord op zijn Amerikaans uit te spreken. Doe ik dat met alle Amerikaanse woorden, dan zal ik al snel als knauwend overkomen, want mijn tong moet zich in allerlei bochten wringen om de juiste uitspraak te vinden. Op de een of andere manier is zij taalgevoelig en taalvast. Mijn tong gaat haar eigen weg zo gezegd. 

Nederlands is Nederlands, Amerikaans is Amerikaans. Vermeng ik beide talen, dan raakt mijn tong in de knoop en klink ik als een Amerikaan die Nederlands heeft geleerd.

Zo voel ik me voor een dilemma geplaatst: Ga ik met de tijd mee door Amerikaanse termen te gebruiken, dan zal ik klinken als een emigrante met een Amerikaanse accent, doe ik dat niet, dan komt mijn taalgebruik ouderwets over.

Het is dan ook een verademing om het werk van hedendaagse (levende) schrijvers tegen te komen, die vasthouden aan hun moerstaal zoals zij die geleerd hebben, kennen en bespelen als een goedgestemd instrument. De schrijvers van wie ik boeken mee neem naar Amerika, helpen me om accentloos Nederlands te blijven spreken. 

Gaat die vlieger ook op voor je/u?

Deze tekst by Judith van Praag is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License.