Letterlijk Onvertaalbaar

Het Nederlands is een rijke taal, rijker dan het Engels durven wij wel eens te beweren. Dat blijkt wel uit de woorden in mijn moerstaal die niet letterlijk te vertalen zijn. Dergelijke woorden ga ik op dit blog op een rijtje zetten. Niet in alfabetische volgorde, althans, niet meteen. Wanneer ik een stukje plaats op het blog, dan archiveer ik meteen een verwijzing onder 'onvertaalbaar' in het horizontale menu. 

Even terzijde: wat wordt in Nederland gebruikt voor (hyper)'link'?

Vanmorgen liet ik de hoofdpersoon in het scenario dat ik aan het schrijven ben door zijn atelier ijsberen.

Wat me daarbij voor ogen komt zijn die enorme witte beren in Artis die ongedurig rond stappen in hun beperkte territorium. En terwijl je van een gekooide tijger zou kunnen zeggen dat hij zich getergd langs de tralies rept, heb ik een dergelijk idee nooit gekregen bij het zien van de ijsbeer. Ze hebben vaak iets ontroerend oenigs, vooral wanneer ze op hun achterpoten staan. Logge types —en wat me vooral vreselijk lijkt in een klimaat waar dat echt belachelijk is— permanent gehuld in dikke winterjassen. Zie ik ze daarentegen in het wild, hollend over het telkens sneller afkalvend ijs, dan is er niets oenigs aan, en raakt het beeld van een in eigen milieu gevangen dier me tot diep in mijn ziel. 

Dergelijke gedachten komen op wanneer ik eventjes in het Nederlands - Engels woordenboek van Ten Bruggencate kijk of er echt niets beters dan 'pacing' te vinden is voor ijsberen. 

Letterlijk Onvertaalbaar

1. IJsberen

De smaak van taal

De taal is me met de paplepel(*) ingegoten(*), dat is een cliché van heb ik jou daar. En daar kleeft nu juist altijd de waarheid van de werkelijkheid aan (*zie opm).

Gisteren vroeg ik aan Gary om in het boter en mosterdsausje te roeren dat ik gemaakt had voor bij de forel. Eigenlijk hoort daar niet zo'n sausje bij, maar forel kan soms so gronderig smaken, met name de rivierforel weet ik sinds kort. De zeeforel die in de Golf van Mexico gevangen wordt, en die ik tijdens ons bezoek aan Galveston (aan de kust van Texas) heb gegeten, smaakt niet naar de rivierbodem!

Het roeren ging hem niet zo goed af omdat hij links is en ik rechthandig ben, en al jaren met een en dezelfde lepel in potten heb staan roeren. Zo'n lepel slijt aan één kant, dat weten alle koks en keukenprincessen.

Stelling: Ieder mens zou eigenlijk een eigen pollepel moeten hebben.

Proeven moet je overigens niet doen van een houten lepel want die neemt smaakjes aan, en dan kun je niet goed keuren of dat wat je aan het maken bent goed smaakt. Het beste kun je proeven van een metalen lepel, of gewoon je vinger over die houten lepel halen.

Eerder had ik willen schrijven dat ik mijn moerstaal met de moedermelk had ingenomen, maar dat was niet waar besefte ik, Judithtje kreeg namelijk de fles.

Wat ik me nu afvraag is of die ik die uitdrukking, dat gezegde dat de taal me met de paplepel is ingegoten wel bestaat. Wanneer je langere tijd in het buitenland verblijft, dan gebeurd er iets raars met je begrip van je moerstaal. Soms weet ik niet of ik het nu bij het juiste eind heb, of het echt zo is dat een koe geen haas kan vangen bijvoorbeeld.

Herkent iemand dat, vraag ik me af, en hoe dan?