tag:blogger.com,1999:blog-91004379919035656852024-03-12T19:19:12.979-07:00in haar moerstaalJudith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.comBlogger58125tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-37776934110455132082017-11-16T16:20:00.000-08:002017-11-16T16:20:26.650-08:00Recalcitrant naar de snoge<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div>
Het onderstaande schreef ik in reactie op een Facebook stukje door Awraham Meijers, die het maar niets vond dat hij, in de Portugese synagoge in Amsterdam, voor een niet religieuze herdenkingsbijeenkomst voor <i>Kristalnacht</i>, een keppeltje of ander hoofddeksel op moest.
<br />
<div>
<i><br /></i></div>
<div>
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-hua4aMBguTY/Wg4pKJ7JFEI/AAAAAAAAJk0/z2DnPwLYsFEDCWWplO_AB1s5V_9nBKCLQCEwYBhgL/s1600/IMG_8199.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1196" height="200" src="https://3.bp.blogspot.com/-hua4aMBguTY/Wg4pKJ7JFEI/AAAAAAAAJk0/z2DnPwLYsFEDCWWplO_AB1s5V_9nBKCLQCEwYBhgL/s200/IMG_8199.JPG" width="149" /></a>Een paar jaar geleden ging ik met een rubberboot in Utah door een canyon. De schipper, een geoloog, schreeuwde boven het geweld van de wit bruisende golven uit, hij gaf ons een les in "awesomeness" waar ik me helemaal in kon vinden. De natuur, die overweldigende natuur, dat is mijn gebedshuis.<br />
Dat neemt niet weg dat ik bepaalde door mensenhanden gemaakte gebouwen ook als machtig kan ervaren. De muren spreken van geschiedenis, of van hedendaagse ontwikkelingen en technisch vernuft. Daar nemen wij soms graag ons petje voor af. Voor anderen betekent dat juist het petje ophouden. Daar heb ik geen probleem mee.<br />
<br /></div>
<div>
De vloer naast de aula in de bibliotheek van Rem Koolhaas in Seattle is ontworpen door Ann Hamilton. Een paar honderd 1ste zinnen uit boeken in de wereld collectie van de bibliotheek gegutst in hout. Hamilton had er zorg voor gedragen dat er geen mogelijkheid was om zonder het te weten aan blasfemie te doen. Geen woorden of zinnen op de vloer waar je niet met voeten op mag treden. Dat heet respect voor andermans geloof.<br />
<br /></div>
<div>
Robert Thurman buddhist en academicus vertelde me voor zijn presentatie in de aula dat er geen Tibetaanse zinnen in de vloer zouden zijn opgenomen, daar het woord, de letters op zich heilig zijn voor Tibetaanse buddhisten. Ik besefte dat dit ook het geval moest zijn voor een aantal andere talen.</div>
<div>
Dit heeft niet direct te maken met het dragen van een keppeltje, maar het deed me er wel aan denken.<br />
<br /></div>
<div>
Ooit ging ik rechtstreeks van het strand naar sjoel, in culottes. Ik hoorde er een oude dame schande van spreken. Terwijl het mij belangrijker leek aanwezig te zijn, dan mijn huid te bedekken, voelde ik me toch beschaamd, en dat gevoel zat me niet lekker.<br />
<br /></div>
<div>
Jaren geleden ging ik naar de onthulling van een kunstwerk in de tempel van de Sikh gemeenschap nabij Seattle. De Sikhs vonden het niet erg dat vrouwelijke buitenstaanders geen hoofdbedekking droegen, die werden even hartelijk welkom geheten, maar of het nu zo lekker voelt de regels met de voeten te treden? Misschien juist wel, wanneer je tot in je tenen recalcitrant bent ;-)</div>
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.</div>
Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-59830193973781314832017-05-12T11:33:00.000-07:002017-05-12T12:18:13.379-07:00Nostalgie van emigrant in oud Amsterdamse Jodenbuurt<en-clipboard></en-clipboard><br />
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-zaNTG2kn82E/WRX2vHFa4NI/AAAAAAAAIho/MCRMpfIbjWIxVxzUoQ06Yr3CkQIldf5jQCLcB/s1600/Screenshot%2B2017-05-12%2B10.47.13.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://3.bp.blogspot.com/-zaNTG2kn82E/WRX2vHFa4NI/AAAAAAAAIho/MCRMpfIbjWIxVxzUoQ06Yr3CkQIldf5jQCLcB/s1600/Screenshot%2B2017-05-12%2B10.47.13.png" /></a></div>
<b>In 1993 ontmoette ik voor het eerst mijn oude halfbroer Maurits </b>of 'Maupie' zoals mijn vader en ook mijn moeder, en zijn eigen moeder hem noemden. We hadden afgesproken onder de klok van CS (Centraal Station). Ik wist niet wat ik zag, Max, zoals hij zei te willen worden genoemd, leek als twee druppels op mijn, onze vader, die toen hij overleed in 1969 maar twee jaar ouder was dan Max op die zomerdag in '93.<br />
<br /></div>
<div>
<b>Hij vroeg of ik te voet de stad in wilde</b>, of liever, kon gaan. Het ontroerde me dat hij rekening hield met mijn gesteldheid, hij had qua leeftijd gemakkelijk mijn vader kunnen zijn. Zag hij me als oud?<br />
Nee, natuurlijk niet, maar je was toch bevallen in januari? Hij toonde zijn medeleven, zijn verdriet om ons verlies, voor we van start gingen.<br />
<br />
<b>Gearmd liepen we door 'zijn' Amsterdam,</b> dat toch ook het mijne was. Hij kon niet weten dat ik in de St. Olofspoort had gewoond, en in de Warmoesstraat, daar stond hij wel van te kijken. We liepen via de Zeedijk richting oude Jodenbuurt, ik hield mijn hart vast, hij was al in 1953 naar Canada geëmigreerd, zou hij schrikken van de veranderingen? Hij liet de kaashandel, visboer, en bakker links (of eigenlijk rechts) liggen, en stevende richting St. Antoniesbreestraat.<br />
<br /></div>
<div>
<div style="text-align: right;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-M5M5rSzPgWo/WRYKMEhdT_I/AAAAAAAAIiQ/csPyOMDxGUkS1l7vbCTDkIzulXnupwrUgCLcB/s1600/Screenshot%2B2017-05-12%2B09.30.44.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="147" src="https://2.bp.blogspot.com/-M5M5rSzPgWo/WRYKMEhdT_I/AAAAAAAAIiQ/csPyOMDxGUkS1l7vbCTDkIzulXnupwrUgCLcB/s200/Screenshot%2B2017-05-12%2B09.30.44.png" width="200" /></a></div>
<b>Nadat we Nieuwmarkt waren overgestoken verviel hij in zwijgen</b>, de nieuwbouw bracht hem van zijn stuk, hoofdschuddend nam hij de nieuwe bebouwing op. 'Alles is weg, alles is weg,' hoorde ik hem de lengte van de straat mompelen.<br />
Voorbij de Nieuwe Hoogstraat (die helemaal niet zo nieuw is), bij de St. Anthoniesluis, aan het begin van de Jodenbreestraat, met wat toen nog Maupoleum werd genoemd in het zicht (waar nu de Hogeschool staat) stond hij abrupt stil. </div>
<div>
Zich over de kale schedel strijkend zei hij: "Waar is de poelier gebleven?"<br />
<span style="font-size: x-large;">Een emigrant denkt terug te kunnen keren naar wat niet meer is
</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-hOAD7HBXx90/WRXzC0tKCQI/AAAAAAAAIhc/yyDtV9j4_1QwlvAbCA87O_ihlLenzRjigCLcB/s1600/Screenshot%2B2017-05-12%2B10.03.19.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="122" src="https://2.bp.blogspot.com/-hOAD7HBXx90/WRXzC0tKCQI/AAAAAAAAIhc/yyDtV9j4_1QwlvAbCA87O_ihlLenzRjigCLcB/s200/Screenshot%2B2017-05-12%2B10.03.19.png" width="200" /></a></div>
<b>Max had zijn zinnen gezet op lekkere dingen kopen</b>, bij Veerman de kippenslachter, bij één van de vele slagers en bakkers, de winkeltjes van weleer. Zuchtend leidde hij me de trap af naar het voormalig Waterlooplein, waar hem nog meer onwelkome verrassingen wachtten.<br />
<br />
<b>Bij de Mozes en Aaronkerk aangekomen hield hij stokstijf halt.</b><br />
'Waar is de Weesperstraat gebleven?'<br />
Ik boog mijn hoofd in de richting van de brede boulevard, 'daar toch?'<br />
'Nee, toch?'<br />
Hij vertelde me wat ik niet eens wist, dat Oma, de grootmoeder die ik nooit heb gekend —ze was in rook opgegaan in Auschwitz zei onze vader altijd wanneer hij het over haar had— woonde aan de Nieuwe Herengracht, bij de Weesperstraat. Ook daar had je fijne winkeltjes met nosh.<br />
Max zuchtte diep. 'Laten we maar naar de Utrechtsestraat gaan, die zal er toch nog wel zijn?<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-EcfR3yjvYYQ/WRX_I-JteWI/AAAAAAAAIiA/YRreJMMPU9geOmMtVIcwnwwD5QY81g-FQCLcB/s1600/%252734%2BJaap_Maupie.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-EcfR3yjvYYQ/WRX_I-JteWI/AAAAAAAAIiA/YRreJMMPU9geOmMtVIcwnwwD5QY81g-FQCLcB/s200/%252734%2BJaap_Maupie.jpg" width="190" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Maupie & Jaap, onze papa</td></tr>
</tbody></table>
<b>Een emigrant denkt terug te kunnen keren naar wat niet meer is,</b> of dat nu in overdrachtelijke zin of werkelijk zo is. Aan het einde van de Utrechtsestraat, waar hij iedere nering's prijzen te hoog achtte, verzuchtte hij, 'Waar is in godsnaam het Paleis voor Volksvlijt gebleven?'<br />
En dat terwijl hij vijf was toen dat afbrandde.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<span style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: "san francisco" , , "blinkmacsystemfont" , ".sfnstext-regular" , sans-serif; font-size: 14px; letter-spacing: -0.23999999463558197px; white-space: pre-wrap;"><br /></span><span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.</div>
Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-26097443249552291232017-01-23T10:46:00.003-08:002017-01-23T13:27:54.523-08:00Rust zacht Robert Anker | Wie schrijft, die blijft - In de wereldBeeldend kunstenaar Louis van Poeteren schreef een prachtige eulogie voor zijn jeugdvriend Robert Anker. Ze vierden als tieners Rob's verjaardag, ze luisterden naar en maakten muziek, in een Noord-Hollandse garage band wellicht. Jonge honden, jongens met esprit en met een toekomstverhaal. Het komt me voor alsof ze de <a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=9100437991903565685" http:="" nesciopdf.pdf="" www.ondenkbaar.nl="" zinloosmap="">Titaantjes</a> zouden kunnen worden van hun eigen tijd.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<div>
<span style="color: #1d2129; font-family: "san francisco" , , "blinkmacsystemfont" , ".sfnstext-regular" , sans-serif; font-size: 12px; letter-spacing: -0.23999999463558197px;">Rob is in april jarig. Op dat feestje zijn Peter, Leen en Klaas aanwezig. Andere jongens van het dorp. Rob en ik hebben vetkuiven, maar zij zijn vetkuiven. Peter heeft een unieke hoerakuif en lijkt op James Dean. Leen doet denken aan Vince Taylor en K</span><span style="color: #1d2129; font-family: "san francisco" , , "blinkmacsystemfont" , ".sfnstext-regular" , sans-serif; font-size: 12px; letter-spacing: -0.23999999463558197px;">laas is een verontrustende incarnatie van Elvis Presley.. Als feestmuziek geen Jan en Kjeld, maar Kom van dat dak af van Peter Koelewijn and his Rockets. Nederlandse rock’n roll, dus ook geen echte muziek. De gitaar die Rob voor zijn verjaardag heeft gekregen is wel echt en meteen haalt hij er muziek van Eddie Cochran uit. Daar lijkt hij een beetje op. Hij draagt nauwe jeans en puntschoenen. Zijn ogen hebben een gekwelde uitdrukking en de toppen van zijn vingers zijn nerveus. Hij spaart zich niet en is zonder twijfel muzikaal. Diezelfde avond nog zingt hij Three Steps to Heaven. Kan Rob dan zingen? Behalve bugel, piano, en nu dus gitaar, beheerst hij ook de falset. Daarom kan hij zingen, want falset is voor mij een onoverkomelijk probleem. Geliefde zangers als Jimmy Jones en Del Shannon exploderen in hun falsetto. Als ik probeer mee te zingen, blijf ik steken in een hees gepiep. Niet Rob, die klatert moeiteloos door de hoogste registers. Ik gevoel zoiets als bewondering. ~ Louis van Poeteren</span></div>
</blockquote>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-yJpTRxklMjs/WIY3FLD_5XI/AAAAAAAAIdg/ejRh1MLf2OIA_BlsIE7rmt3IqE_4JziVwCLcB/s1600/9789021402994.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://3.bp.blogspot.com/-yJpTRxklMjs/WIY3FLD_5XI/AAAAAAAAIdg/ejRh1MLf2OIA_BlsIE7rmt3IqE_4JziVwCLcB/s200/9789021402994.jpg" width="130" /></a></div>
<a href="http://www.volkskrant.nl/boeken/schrijver-robert-anker-70-overleden-op-verschijningsdag-nieuw-boek~a4451234/">In De Volkrant lees ik</a> dat de schrijver, dichter, literair criticus <a href="http://www.letterenfonds.nl/nl/schrijver/156/robert-anker">Robert Anker</a> na een kort ziekbed is overleden —op de verschijningsdag van zijn nieuwste boek. De auteur had <a href="https://www.bruna.nl/boeken/in-de-wereld-9789021402994">In de wereld</a>, morgen 24 januari 2017, feestelijk zullen presenteren. Hij had met het publiek zullen spreken over zijn historisch roman. '...[die] moet nu op eigen houtje de wereld in.'<br />
<br />
Daar kunnen wij toch wel een handje bij helpen? Ik kan niet anders dan denken dat Rob Anker daarmee in de zevende hemel zou zijn. Hij leeft voort in herinneringen, en <a href="https://www.bol.com/nl/s/algemeen/zoekresultaten/Ntt/robert%2Banker%2Bboeken/N/0/Nty/1/search/true/searchType/qck/suggestedFor/robert+anker/originalSearchContext/media_all/originalSection/main/defaultSearchContext/media_all/sc/media_all/index.html" target="_blank">in zijn werk.</a><br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-43194790714445051472017-01-13T11:37:00.000-08:002017-01-13T11:37:37.094-08:00Wie is de schilder van duinlandschap tussen 't Allardsoog en Bakkeveen?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<span style="font-size: large;">Op zoek naar beelden met betrekking tot de geschiedenis van het Friese dorp Bakkeveen, vond ik <a href="http://www.bakkeveen.nl/2016/01/historisch-schilderij-natuurgebied/" target="_blank">Willem Dolstra's stukje</a>, met deze illustratie. </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-f9suIDhlOXk/WHkSwRsrQpI/AAAAAAAAIcI/4goLm2wr97w3BY43R_ZrJ0VB4j-bpUF_ACEw/s1600/Screenshot%2B2017-01-13%2B09.43.14.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="259" src="https://3.bp.blogspot.com/-f9suIDhlOXk/WHkSwRsrQpI/AAAAAAAAIcI/4goLm2wr97w3BY43R_ZrJ0VB4j-bpUF_ACEw/s320/Screenshot%2B2017-01-13%2B09.43.14.png" width="320" /></a></div>
<b>Dit schilderij doet het me, zonder er meer over te weten,</b> denken aan de stijl van de Amsterdamse School; aan het Scheepvaarthuis, appartementsgebouwen aan de Hobbemakade, aan Het Schip. Ik zie in gedachten een interieur met lambrisering, pluche tafelkleden, en Art Nouveau beschilderingen op hout en tegels.<br />
<br />
<b>De compositie maakt dat je het schilderij ingezogen wordt.</b> De voorgrond is zo dichtbij, dat de details van het bladgroen identificatie mogelijk maken. Het holle zandpad leidt via de rechter zijkant van het schilderij achter de duinkop langs naar de linkerbovenhoek. Dolstra, die het origineel moet hebben gezien merkt op dat daar een paar huisjes staan, half verscholen tussen de bomen.<br />
<br />
<b>Stel je voor dat je op dezelfde plaats staat</b>, of liever nog, zit, als de maker. Stel je voor dat het geen schilderij maar een foto is, en jij de maker. Jouw oog, het oog van de camera.<br />
<br />
<b>Voor mij is dat extra gemakkelijk, want ik ken dat gebied maar al te goed.</b> Als zevenjarige belandde ik met mijn ouders op een boerderij in de weilanden aan de andere kant van wat toen nog Volkshogeschool Allardsoog genoemd werd. Mijn moeder haalde daar azalea's bij de kas, en leverde de uitgebloeide plant in en kwam dan weer thuis met eentje in de knop.<br />
<br />
<b>Iedere vrije middag ging ik er naar de bibliotheek </b>om boeken te ruilen, maar ook ter plekke te lezen. Na niet al te lange tijd had ik alle boeken op de kinderafdeling tig-maal gelezen. Alida de Vries, de bibliothecaresse, kwam er dankzij een strikvraag achter dat ik boeken, die ik zogenaamd voor mijn vader leende, gelezen had. Ze moet mijn moeder daarop aangesproken of opgebeld hebben. Daarna gingen we een keertje bij haar op thee visite. Ze woonde met haar vader in een huis aan de verharde weg richting Zevenhuizen. Ik mocht voortaan geen boeken meer lenen voor mijn vader. Juffrouw de Vries wees boeken in de volwassenen afdeling aan voor mezelf.<br />
<br />
<b>Tijdens de zomervakantie kwamen kinderen van heinde en ver </b>naar het zomerkamp op 't Allardsoog. Mijn moeder zorgde er voor dat ik daar ook naar toe kon. Ik sliep thuis, maar deed mee met activiteiten. Ook at ik mijn van huis meegebrachte boterham aan lange houten picnic tafels, samen met de anderen.<br />
<br />
<b>We speelden in de duinen en op de heide</b>, renden door het bos tijdens de speurtocht, knipten en plakten kostuums gemaakt van oude kranten. Een van de dagen hoefde ik geen boterham mee. De leiding bakte pannenkoeken gemaakt met melk van mijn moeders geit, Tilly.<br />
<br />
<b>In de linker onderzoek van het schilderij staat dat in1932 is gemaakt,</b> ik zat er dus zo'n twintig jaar naast. Toch kan een later gemaakt kunstwerk nog wel iets te maken hebben met een stijl die eerder opmars maakte. Ik ben benieuwd of de eigenaren, Tom Ruigrok en Lideke Ruigrok-van der Wielen (kleindochter van Jarig van der Wielen, de grondlegger van de Volkshogescholen) <a href="http://www.bakkeveen.nl/2016/01/historisch-schilderij-natuurgebied/" target="_blank">er achter zijn gekomen wie nu eigenlijk de schilder was</a>.<br />
<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-27993860578603167532016-10-10T13:30:00.001-07:002016-10-10T14:27:53.501-07:00De vuile was buiten hangen met GoFundMe<b>'Je moet meer zeeppoeder 'brûken vrouw van Praag,' </b>riep de op zijn fiets passerende boer naar mijn moeder. Ze schudde 't hoofd, en maakte met een gebaar kenbaar niet te weten waar hij het over had. De mans kritiek was gericht op de ongebleekt katoenen lakens die mama aan de lijn naast het huis aan het ophangen was.<br />
'Die stommeling,' zei ze tegen mij, 'die vent begrijpt niet hoe slecht bleekwater is voor het milieu.' Zij wist waarom ze voor natuurvriendelijke producten koos, en voelde zich niet beschaamd.<br />
<br />
<b>Terwijl de lakens na iedere wasbeurt witter werden</b>, was dat niet het geval met het ondergoed, dat bleef na aankoop nooit zo wit als dat van andere huisvrouwen, die in de landelijke omgeving, behalve lakens ook hun onderbroeken en hemden trots in de wind lieten opbollen. Dat kon alleen niemand zien, want die hing mama niet buiten, misschien kwam dat haar wat tè na, in ieder geval vond ze het niet kies, ook al was het schoon, en niet vies.<br />
<br />
<b>Het gezegde, 'hang je vuile was niet buiten',</b> vond ik maar raar, waarom zou je dat willen doen? Pas toen we verhuisden van de boerderij op het grenspunt van Groningen, Friesland en Drenthe, waar we vanuit Amsterdam terecht waren gekomen, naar een huis in een Drents gehucht, werd me duidelijk wat het betekende.<br />
<br />
<b>Terwijl midden in de weilanden, behalve onze ménagerie </b>en grazende koeien en paarden, weinigen mijn vader te keer hadden kunnen horen gaan, stonden onze nieuwe, en letterlijk naaste buren; grootouders, hun volwassen kinderen, en de kleinkinderen plotseling op het tuinpad naar mijn vaders tirades te luisteren.<br />
'Weet je wel dat het niet mooi is wat je vader zegt?' vroeg het buurmeisje me later.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Schelden en tieren was misschien niet hetzelfde als de vuile was buiten hangen, dat mijn vader last had van een kampsyndroom, was een probleem waar anderen niets mee te maken hadden. </span><br />
<br />
<b>De manier waarop in mijn FOO ('family of origin') met problemen werd omgegaan,</b> heeft er toe bijgedragen dat ik nooit goed heb geweten hoe ik om hulp kan vragen, zelfs niet wanneer die hulp heel erg welkom zou zijn. Laat ik zeggen dat daar de afgelopen tijd verandering in is gekomen.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Je bent nooit te oud om iets te leren.</span><br />
<br />
<b>Eind september ging mijn man na lang ziek te zijn geweest</b>, voor het eerst sinds maart 2015, weer aan het werk. 'Low & slow', had zijn neuropsycholoog gezegd, niet meer dan 4, of 5-uur per dag. Tot nu toe heeft hij totaal tien halve dagen gewerkt, maar wat heerlijk dat hij weer aan de slag is!<br />
<br />
<b>Zijn collega en onze vriend John Hudson </b>vroeg hem voorzichtig tijdens een lunchpauze, of hij er iets op tegen zou hebben als John met de pet langs zou gaan, en zou Judith dat vervelend vinden?<br />
'Dat denk ik niet, ik denk dat ze het fijn zou vinden,' zei Gary.<br />
<br />
<b>De volgende morgen kwam ik er via Facebook tot mijn verbazing achter </b>dat John een <a href="https://www.gofundme.com/2rc4sw97" target="_blank">GoFundMe </a>campagne was gestart. Vond ik het erg? Nee, in tegendeel, en iedere keer dat er iemand een bijdrage stort voel ik weer even vlinders in mijn buik. <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-Pg9Bpmnn4lM/V_vxSrll6nI/AAAAAAAAH7Q/3fLNeCk1PfgS7SuEJ_syZeIkLVNwiT7AQCLcB/s1600/Screenshot%2B2016-10-10%2B12.50.59.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="161" src="https://1.bp.blogspot.com/-Pg9Bpmnn4lM/V_vxSrll6nI/AAAAAAAAH7Q/3fLNeCk1PfgS7SuEJ_syZeIkLVNwiT7AQCLcB/s200/Screenshot%2B2016-10-10%2B12.50.59.png" width="200" /></a></div>
<span style="font-size: large;">Laten weten dat je hulp nodig hebt kan moeilijk zijn, mensen de gelegenheid geven om je te helpen, heeft een veel positiever effect dan je voor mogelijk houdt. </span><br />
<br />
Sterk zijn, en op je tanden bijten, dat is mooi, maar als je dat lang moet doen, dan word je erg moe, en als je uitgeput bent, dan val je er uiteindelijk bij neer. Daar is niemand bij gebaat. En laten we wel wezen, erkennen een probleem te hebben, ziek te zijn, of onder mantelzorg door gaan, dat is niet hetzelfde als —de vuile was buiten hangen.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">En wat betreft mijn moeder, ik ben trots dat ze zo milieubewust was, en ook om hoe ze altijd voor mijn vader heeft gezorgd. </span><br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-18266439993064355462016-05-01T07:50:00.001-07:002016-05-01T08:29:05.150-07:00Na-oorlogs kind deelt en verbergt traumatisch verhaal van ouders<b>Een lang verhaal.</b><br />
Het was eind jaren zeventig, Yuri Voogd had me in <a href="http://www.onsamsterdam.nl/component/content/article/15-dossiers/258-fluisterende-muren-frascati" target="_blank">Café Frascati </a>aan <a href="http://wintermedia.nl/profiel/medewerkers/harry-de-winter/" target="_blank">Harry de Winter </a>voorgesteld. Harry en ik raakten in gesprek en ik vertelde hem hoe ik als zevenjarige met mijn ouders van Mokum naar het hoge —nog niet ontsloten— noorden was verhuisd, dat ik mijn vaders woorden 'er is niemand meer' letterlijk nam, en dacht dat wij tweetjes de enige overlevende Joden waren. Hand in hand keken we naar de Laatste der Mohikanen, allebei huilend toen de film voorbij was.<br />
Frascati ging dicht en ik was pas aan het begin van onze Exodus; ik zette mijn verhaal voort aan een tafeltje van een heel rustig <a href="http://www.originalhouse.nl/index.php?option=com_content&view=section&id=11&Itemid=55" target="_blank">Mazzo</a>, het zal een maandagavond zijn geweest. Toen ik mijn verhaal had gedaan hebben we nog een broodje shoarma gegeten bij Cohen. Je moet dat verhaal opschrijven, zei Harry, ik leen je wel een typemachine.<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://2.bp.blogspot.com/-HnQTd6AtEAU/VyTwAXll8aI/AAAAAAAAHaU/1dNHXJ9pOZMjJmrDQv0hDPJn-1rMmdnLgCLcB/s1600/Screenshot%2B2016-04-30%2B10.46.12.png" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="160" src="https://2.bp.blogspot.com/-HnQTd6AtEAU/VyTwAXll8aI/AAAAAAAAHaU/1dNHXJ9pOZMjJmrDQv0hDPJn-1rMmdnLgCLcB/s200/Screenshot%2B2016-04-30%2B10.46.12.png" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Early IDTV Digs</td></tr>
</tbody></table>
<b>Brother help! </b><br />
De eerstvolgende vrijdagmiddag tegen vijf uur fietste ik naar het allereerste kantoor van IDTV op de Kloveniersburgwal (in mijn herinnering op de hoek bij de Amstel), en kreeg een elektrische Brother typemachine met reserve lint cassette mee. Tijdens het weekeinde typte ik het begin van mijn verhaal. Brother! Dat tikte veel lekkerder dan de draagbare Remington die mijn vader me gaf op mijn elfde verjaardag. Op maandag leverde ik de Brother weer in op de Kloveniersburgwal.<br />
<b><br /></b>
<b>Harry was mijn eerste sponsor!</b><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://4.bp.blogspot.com/-cfHBH5Z9Q8o/VyT0Qi3ks0I/AAAAAAAAHag/jdWF0X1duOs24-tMYjGjfVsgbkHrtZxkgCLcB/s1600/IMG_4014.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-cfHBH5Z9Q8o/VyT0Qi3ks0I/AAAAAAAAHag/jdWF0X1duOs24-tMYjGjfVsgbkHrtZxkgCLcB/s200/IMG_4014.jpg" width="150" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Eerste notities verhaal</td></tr>
</tbody></table>
Toen het verhaal af was durfde ik het niet te delen. Zo'n tien jaar na mijn vertelling gaf ik hem in handen wat ik geschreven had. Niet lang daarna stelde hij me tijdens een verjaardagsfeestje voor als schrijfster van IDTVs nieuwe film. Ik kreeg het Spaans benauwd. Bang te zullen worden gevonden —zo diep zat die angst voor vervolging er in— repte ik me naar het IDTV pand aan de Sarphatikade om mijn materiaal terug te vragen. Zijn dramaturge had er nog niet naar kunnen kijken, zei ze. Gelukkig maar, dacht ik toen.<br />
<br />
<b>Eindelijk uit de kast?</b><br />
Volgend jaar bestaat ID-TV 40 jaar. Het is tijd dat ik uit de onderduik kom met mijn verhalen, het zijn er nu heel veel meer; een biografie over mijn vader; een roman over hem en moeder, hoe zij hem er toe bracht beeldend kunstenaar te worden; een autobiografische roman over het opgroeien met een vader die twee wereldoorlogen overleefde en een moeder die chronisch psychotisch was, en hoe die ervaring mij klaarstoomde om later, heel veel later de ergste ervaringen te kunnen doorstaan.<br />
Ja, het is hoog tijd.<br />
<b>Waarom het veertig jaar heeft geduurd is een verhaal op zich.</b><br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-69191375423169408312015-12-31T10:32:00.000-08:002015-12-31T11:12:22.247-08:00Gelukkig Nieuwjaar<span style="font-size: large;">Oud & Nieuw, Silvester, New Year's Eve.</span><br />
<br />
Het is bij ons kwart over negen in de ochtend, en in Nederland is het kwart over zes, negen uur later wanneer ik dit stukje begin te schrijven. Op Facebook zie ik Nederlanders elkaar (en ook mij of ons) een fijne Jaarwisseling wensen. Dat heb je niet zo in de Verenigde Staten, althans niet daar waar ik gewoond heb, niet in Californië, niet in Texas, of Connecticut. Mensen wensen je Happy New Year, en dat is dat, New Year's Eve stelt niet zo veel voor. In Straatsburg en Parijs maakte ik Silvesteravond mee, naar de verjaardag van Saint Silvester die op 31 december jarig was, zelfs dat deed onder voor Oud & Nieuw in Nederland.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-JlgFspV8weQ/VoVzqFArG7I/AAAAAAAAHPY/zM0r5ZJCThY/s1600/IMG_8879.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-JlgFspV8weQ/VoVzqFArG7I/AAAAAAAAHPY/zM0r5ZJCThY/s200/IMG_8879.jpg" width="149" /></a></div>
Ja, er is vuurwerk, en het aftellen van de laatste twaalf slagen en het <a href="http://www.timessquarenyc.org/events/new-years-eve/about-the-new-years-eve-ball/history-of-the-new-years-eve-ball/index.aspx#.VoVoSTaE_5o" target="_blank">dropping of the ball</a> zoals op Times Square in New York City, maar Oudejaarsavond, en ook het Gelukkig Nieuwjaar wensen de op 1 januari, dat is in mijn herinnering zo veel gezelliger in NL dan elders. Stug bak ik ieder jaar op Oudejaarsavond knappertjes, en in plaats van de Nieuwjaarsrolletjes zoals ik ze ken uit het 'hoge' noorden draai ik er hoorntjes van die we vullen met slagroom.<br />
<br />
Er aan wennen zal ik niet, of ben ik er eindelijk aan gewend, ik weet het niet. Misschien is het gewoon iets van mijn kindertijd. Hoe belangrijk die avond was, dat was al duidelijk dankzij de voorbereidingen, het samen met papa maken van zalm salade en rode bieten met haring salade, terwijl mama in de schuur appel beignets bakte.
We aten 's'avonds wild; konijn, haas, of eend, ook al zouden we de hele verdere avond door blijven nashen. Tijdens de afwas ging de televisie aan, eerst was er het nieuws, en daarna begon het avondvullend programma dat steevast werd onderbroken voor de Oudejaarsconference op de radio. Pas in 1969, het jaar dat mijn vader overleed werd de conference, dat jaar gebracht door Seth Gaaikema op TV vertoond.<br />
<br />
Ik herinner me dat ik als kind even een tukje deed, om voor middernacht wakker te worden gemaakt opdat we elkaar konden zoenen en veel geluk wensen met het Nieuwe Jaar. Ik herinner me de keer dat papa zo boos was dat mama hem geen zoen wilde geven dat hij de politie had gebeld, en een van de twee agenten aan mij vroeg bij wie ik zou willen blijven. Ik herinner me het vriendje dat als sarrende dronkenman andere vrouwen kuste maar niet mij, en hoe ik alleen naar huis liep. Ik weet nog goed dat ik mijn man beloofde dat het Nieuwe Jaar ons geluk zou brengen, dagen voordat ons kindje tijdens haar stuitbevalling overleed. Ik herinner me de talloze keren daarna dat we het vuurwerk op de televisie bewonderden, <i>triggers</i> van hoop, verlies en verdriet.
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-3NWq9f92LQI/VoVvvzVfdoI/AAAAAAAAHPM/MUQgtSaA900/s1600/IMG_1185.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-3NWq9f92LQI/VoVvvzVfdoI/AAAAAAAAHPM/MUQgtSaA900/s200/IMG_1185.jpg" width="150" /></a></div>
Wetend dat onze hond, bang voor 'wild' vuurwerk, zoekt naar een veilig plekje bij haar baas en vrouw, blijven we thuis. Maar na een jaar van beproeving, luiden we 2015 met veel plezier uit, en verwelkomen we met goed zin, en hoop voor de toekomst, het begin van 2016.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Hierbij onze beste wensen voor het Nieuwe Jaar!
</span><span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/"><br /></span>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/"><br /></span>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/"><br /></span>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/"><br /></span>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-72267671809772119342015-08-30T13:33:00.000-07:002015-08-30T13:33:56.913-07:00Petje af voor Oliver Sacks - Rust zacht.<b>Chapeau Oliver Sacks voor het delen van al dat wat ons mensen bijzonder maakt, petje af voor het ontsluiten van de bizarre wereld.</b><br />
<div>
<b><br /></b></div>
Zo'n 30 jaar geleden maakte ik kennis met het werk van Oliver Sacks. Zijn boek <a href="http://www.odysseyeditions.com/EBooks/Oliver-Sacks/The-Man-Who-Mistook-His-Wife-for-a-Hat/Excerpt" target="_blank">The Man Who Mistook His Wife For a Hat</a> was een aanrader. Een man die zijn vrouw aanzag voor een hoed leek me wat vergaand, aan de andere kant, mijn moeder las van alles en nog wat in hetgeen ze om zich heen zag, dus waarom niet.<br />
<br />
Het vervolg bestond wat mij betreft eigenlijk uit een televisie serie die ik volgde tijdens verblijf in Nederland terwijl ik de oversteek naar Amerika al voorgoed gemaakt had. Wat me daar het sterkste van bijstaat is Sacks' reportage over een kunstschilder die geen kleur meer kan zien en overgaat op het maken van zwart wit schilderijen. Het deed me denken aan de schilder Armando die zich met zijn zwart wit vlaggen uitsprak over het schuldig landschap, de Tweede Wereldoorlog en de nasleep ervan.<br />
<br />
Beide schilders geven treffend bewijs dat je niet in kleur hoeft te denken of te verbeelden, om uitdrukking te geven aan wat je ervaart. Om niet te spreken over de grijs schakeringen, denk maar aan <a href="http://www.canon.nl/youconnect_newsletter/tutorials/black_white_photography/" target="_blank">zwart-wit fotografie of film</a>, en hoe het leven werd weergegeven voor 1935 (toen Kodachrome werd geïntroduceerd).<br />
<br />
De derde herinnering is aan een avond in de Seattle Central Public Library op <a href="https://seattle.bibliocommons.com/item/show/2883600030_oliver_sacks_reads_from_quotmusicophilia_tales_of_music_and_the_brainquot_at_the_central_library" target="_blank">19 oktober, 2007</a>. Vanaf de opening van de door <a href="http://omafanseattle.blogspot.com/" target="_blank">Rem Koolhaas (OMA)</a> en LMN ontworpen bibliotheek heb ik assistentie verleend bij auteurs evenementen in het Microsoft auditorium. Daar de lezingen gratis bij te wonen zijn liep het vanaf het begin storm, en soms liep het zelfs uit de hand. Zoals de keer dat Joan Didion een presentatie gaf over <a href="http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4956088" target="_blank">A Year of Magical Thinking.</a> Zeker 600 mensen waren aanwezig in een ruimte die totaal 425 zitplaatsen biedt. Met mijn achtergrond in het theater voelde ik me volkomen thuis in deze, voor een bibliotheek, grote zaal, en al snel zorgde de manager van het <a href="http://www.spl.org/about-the-library/leaders-and-organizations/washington-center-for-the-book-at-the-seattle-public-library" target="_blank">Washington Center for the Book</a>, Chris Higashi er voor dat ik aanwezig zou zijn om te assisteren wanneer een menigte werd verwacht.<br />
<br />
Tegen de tijd dat Oliver Sacks zijn gewag zou maken had de bibliotheek een andere werkwijze bedacht. Een grote publiekstrekker werd gepland voor een avond waarop de bibliotheek normaal gesproken gesloten zou zijn. Nadat alle bezoekers het gebouw hadden verlaten, stelden degenen die naar de lezing wilden komen zich op in een rij, die vanaf de ingang aan de horizontale Fourth Avenue de hoek om ging, en de heuvel van Spring Street op. De bibliotheek beslaat een blok, met een andere ingang aan de hoger gelegen Fifth Avenue kant van het gebouw, waar in het geval van Sacks, het einde van de rij zo'n beetje terecht kwam.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-cnlNhChr7Xg/SMNRembmdpI/AAAAAAAACI8/7FOAqKM1fA4/s1600/OMA%2B4.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-cnlNhChr7Xg/SMNRembmdpI/AAAAAAAACI8/7FOAqKM1fA4/s320/OMA%2B4.JPG" width="240" /></a></div>
Daar Chris Higashi het nog druk had met het een en ander, had ze mij gevraagd voor de lift te gaan staan, opdat ik de auteur en zijn gezelschap de weg kon wijzen naar de privé ruimte achter het auditorium waar zij hem zou opwachten mocht ze verlaat zijn. Voor ik het wist kwam Oliver Sacks met twee dames de lift uit. Hij strekte meteen zijn hand uit en schudde die van mij hartelijk. Terwijl ik mezelf voorstelde, hem welkom heette, en vertelde waar Chris Higashi was, strekte ik mijn linker arm met een theatraal gebaar uit in de richting van de privé ruimte, waarbij ik net het hoofd van de niet zo lange Chris miste. Mijn man, en een lid van de Nederlandstalige boekenclub met haar echtgenoot, die gedrieën vooraan in de rij stonden bevestigden later dit gebeuren.<br />
<br />
Zijn presentatie was fantastisch. Hierbij <a href="http://www.spl.org/Audio/OliverSacks.mp3" target="_blank">een link </a>naar de door de Seattle Public Library gemaakte MP3 Podcast op die bewuste avond. Mocht de link niet werken, probeer dan deze naar de <a href="https://seattle.bibliocommons.com/item/show/2883600030_oliver_sacks_reads_from_quotmusicophilia_tales_of_music_and_the_brainquot_at_the_central_library" target="_blank">Sacks podcast.</a> Lukt ook dat niet omdat je misschien lid moet zijn van de bibliotheek, dan spijt me dat.<br />
<br />
Door het onderzoeken en presenteren van individuen en zelfs hele bevolkingsgroepen die het leven anders beleefden dan de norm, leerde Oliver Sacks ons wat minder zwart-wit te denken.<br />
En in zijn <a href="http://www.nytimes.com/2015/02/19/opinion/oliver-sacks-on-learning-he-has-terminal-cancer.html" target="_blank">columns voor The New York Times</a>, deelde hij zijn meest persoonlijke bevindingen, legde hij zijn eigen ontwikkeling bloot, en geeft hij op het laatst nog even heel veel meer.<br />
<br />
<b>Rust zacht Oliver Sacks, je leeft voort in je werk.</b><br />
<br />
<a href="http://www.nrc.nl/nieuws/2015/08/30/britse-neuroloog-en-schrijver-oliver-sacks-82-overleden-na-lang-ziekbed/" target="_blank">Eulogy in NRC</a><br />
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=DZGMpbVkVVo" target="_blank">Interview met Charlie Rose</a> over Robin Williams.<br />
<a href="http://www.groene.nl/artikel/biografie-een-zeldzame-kijk-op-de-vroege-carriere-van-oliver-sacks" target="_blank">Eulogy in De Groene</a><br />
<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-26035732205871484862015-07-04T16:16:00.000-07:002015-07-04T16:29:01.448-07:00De Tour de France - Lange Afstand Wielrenner Fanaten <b>De Tour ging vandaag van start in Utrecht! </b>Dat wist ik vanmorgen vroeg al, maar het was een berichtje van een Tour liefhebber in Seattle, een collega van mijn man, dat me nu aan het schrijven zette.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-d6oDGTBtnz0/VZhmk1i0U_I/AAAAAAAAHLA/L1gPXdkmdOQ/s1600/Screenshot%2B2015-07-04%2B15.59.21.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="161" src="http://3.bp.blogspot.com/-d6oDGTBtnz0/VZhmk1i0U_I/AAAAAAAAHLA/L1gPXdkmdOQ/s200/Screenshot%2B2015-07-04%2B15.59.21.png" width="200" /></a></div>
<b>Tientallen jaren geleden leerde ik in Cafe Frascati</b> in Amsterdam een man kennen die een fervent wielrenner bleek te zijn. We moesten maar eens een tochtje maken, Ronde Hoep bijvoorbeeld vond hij, maar niet op mijn Omafiets, dan zou ik hem niet bij kunnen houden.<br />
<br />
<b>Tijdens een bezoekje aan mijn moeder in Drenthe</b>, kocht ik bij haar in het dorp een Peugeot racefiets. Eigenlijk was die 24" te groot voor mij, maar na wat sleutelen kon ik sturen, trappen en zitten, of liever nog '<i>hangen'</i> want dat deed je op een racefiets zei Lex tijdens ons eerste ritje.<br />
<br />
<b>Als een goede leerling deed ik alles om mijn meester te behagen.</b> Ik mocht dan vanaf mijn zevende al alleen op de fiets van en naar school hebben gereden, zo'n 16 km. per dag, er viel nog heel wat te leren. Liever niet duwen op die pedalen zoals ik op mijn gewone fiets gewend was te doen tegen de wind in, of om een brug op te komen, maar je voeten optrekkend —wat kon dankzij de <i>toe clips</i>.<br />
<br />
<b>Kontje draaien op het zadel </b>mocht ook niet, je moest als het ware op je bekken hangen. Daar krijg je dus een slapende doos van vond ik al snel uit. En dan was er nog <i>dood zitten</i>, dat was je van het, als ik dat zou kunnen ervaren!<br />
<br />
<b>Na een paar uitjes met Lex moest ik een tijdje van fietsen afzien,</b> want mijn schouder raakte ontstoken vanwege het te ver afstaande stuur. Toch heb ik de moed niet opgegeven, racen bleek een uitstekende remedie tegen depressie, en in moeilijke tijden heb ik als lange afstandsfietser een groot deel van Nederland aan me voorbij zien schieten.<br />
<br />
<b>Lex aka <a href="http://www.alexroeka.nl/nl/home" target="_blank">Alex Roeka</a> zal deze dagen wel weer even gekluisterd als destijds</b> aan de buis zitten, en ik, ik kijk op mijn Macje vanuit Seattle mee.<br />
<blockquote class="twitter-video" lang="nl">
</blockquote>
<script async="" charset="utf-8" src="//platform.twitter.com/widgets.js"></script>
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-13023961320772851562015-05-26T07:11:00.000-07:002015-06-03T10:38:26.393-07:00Schrijvers halen rouw uit het verdomhoekje<span style="font-size: large;">Wat me opvalt is dat verlies, verdriet en rouw sinds mijn vertrek in 1994 een zoveel meer bespreekbaar onderwerp is geworden. </span><br />
<br />
Nog steeds zijn het de ervaringsdeskundigen die hun verhaal delen, maar meer en meer zijn het beroeps schrijvers of mensen werkzaam in de media, zoals P.F. Thomèse, Marieke Poelmann en Daan Westerink die daar bijna dagelijks toe bijdragen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-0A_orxn9xD8/VWR7Vo24E4I/AAAAAAAAHHI/siuodbAgMuc/s1600/De_onderwaterzwemmer.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-0A_orxn9xD8/VWR7Vo24E4I/AAAAAAAAHHI/siuodbAgMuc/s200/De_onderwaterzwemmer.jpg" width="125" /></a></div>
Zoekend naar een taal voor rouw en verdriet deelde de literator Thomése het verlies van zijn dochtertje Isa in de literaire uitgave <a href="http://www.thomese.nl/boek/schaduwkind/" target="_blank">Schaduwkind</a> (2013). Ook een volgend boek, <a href="http://www.thomese.nl/boek/de-onderwaterzwemmer/" target="_blank">De onderwaterzwemmer</a> (april 2015) zal over rouw, en het verwerken van verlies gaan.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-1M_0KNGxXYc/VWR7sVIrqaI/AAAAAAAAHHQ/VjdRKruFvJ4/s1600/Alles%2Bom%2Bjullie%2Bheen.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://3.bp.blogspot.com/-1M_0KNGxXYc/VWR7sVIrqaI/AAAAAAAAHHQ/VjdRKruFvJ4/s200/Alles%2Bom%2Bjullie%2Bheen.jpg" width="126" /></a></div>
Journaliste <a href="http://mariekepoelmann.nl/" target="_blank">Marieke Poelman</a> beschrijft in haar boek <a href="http://mariekepoelmann.nl/alles-om-jullie-heen-is-er-nog/" target="_blank">Alles om jullie heen is er nog</a> het verlies van ouders bij de vliegtuigramp van 2010 in Tripoli. Voor een <a href="https://www.facebook.com/pages/Marieke-Poelmann/466901526794792?fref=ts" target="_blank">nrc.next serie</a> interviewde ze jonge mensen die hun ouders hebben verloren, waaronder overlevenden van de MH17 vliegtuigramp.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-EMr1NH0QGeI/VWR741LY8DI/AAAAAAAAHHY/Nks347W3cvY/s1600/1001004006847236.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-EMr1NH0QGeI/VWR741LY8DI/AAAAAAAAHHY/Nks347W3cvY/s200/1001004006847236.jpg" width="145" /></a></div>
Het verlies van haar moeder op jonge leeftijd gaf uiteindelijk een speciale draai aan de carrière van onderzoeksjournalist en rouwdeskundige <a href="http://www.daanwesterink.nl/blog/over-mij/" target="_blank">Daan Westerink</a>. Haar boek <a href="http://www.bol.com/nl/p/verder-zonder-jou/1001004006847236/" target="_blank">Verder zonder jou</a> (zie mijn eerdere <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/2013/04/jonge-mensen-delen-verdriet-om-verlies.html" target="_blank">recensie)</a> is een belangrijk verzameldocument met verhalen van en voor jongeren.<br />
<br />
<b>Ieder van hen is het gezicht van een club waar weinigen zonder persoonlijke reden lid van zullen willen worden. </b><br />
<br />
Ze zijn herkenbaar, mensen zoals jij en ik, die verdriet om verlies in het nieuws brengen. Dankzij hen wordt het rouwproces toegankelijker voor een groter publiek, en daarmee zijn alle rouwenden geholpen.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Er is sprake van een ommekeer waar ik twintig jaar geleden op hoopte, rouw is uit 't verdomhoekje gehaald.</span><br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-60949092500479854202015-02-15T07:51:00.000-08:002015-02-15T07:51:11.512-08:00Koffieleut - de lungo is een Americano<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-WLy7aub--j8/VOC9B61N-kI/AAAAAAAAHDM/E6qNJVt-wdI/s1600/IMG_6631.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-WLy7aub--j8/VOC9B61N-kI/AAAAAAAAHDM/E6qNJVt-wdI/s1600/IMG_6631.jpg" height="320" width="239" /></a></div>
Onder het motto 'tijden van weleer', mijn eerste maanden in Seattle kon ik geen enkele 'barrista' zover krijgen een 'doorgelopen' espresso te trekken. Tot ik eentje die met een koffiekar voor Lower Queen Anne Hill's Tower Records & Books (nu een Chase bank) stond zover kreeg dat te doen. Precies lang genoeg, niet te kort want dan is het te zuur. Laat je het langer doorlopen, dan wordt de koffie te bitter voerden ze aan. En daar hebben ze gelijk in, althans, wat betreft hun smaak. Die verschilt natuurlijk van persoon tot persoon. Ik vond dat tikje bitter juist lekker.<br />
<br />
De eigenaar van <a href="http://www.victors-espresso.nl/caffe-italiano.html" target="_blank">Victor's Espressobar</a> in hartje Haarlem maakt op zijn website duidelijk dat ik om iets vroeg waar een goede barrista echt niet aan wil. Doorgelopen is niet hetzelfde als 'lungo', wat de Fransen en Italianen, en ook Amerikaanse barristas een Americano noemen, een espresso met wat extra heet water.<br />
<br />
Vanaf het moment dat ik de barrista had gevonden die mij toestond tegen de regels in te gaan, dronk ik mijn koffie buitenshuis, daar bij haar. Ze had een paar opklapstoeltjes neergezet, en als het regende, stond ik dicht tegen de kar, onder de grote parasol.<br />
Toen Tower's verhuisde was het afgelopen. Het kostte te veel moeite uit te leggen wat ik wilde; de jongelui leren hoe ze het moeten doen, en wijken daar liever niet van af.<br />
Nu drink ik enkel nog 'drip' want mijn maag verdraagt geen espresso meer. Misschien komt dat wel door mijn eigenwijze wens doorgelopen i.p.v. lungo to willen drinken. Hoe dan ook, met het uitblijven van maagpijn is ook de irritatie over het moeten uitleggen iets van het verleden.<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-75638912113454646372015-01-15T09:59:00.002-08:002015-01-15T21:05:01.443-08:00Gekozen familie - van een oorlogswees<b>Op één dag op en neer naar Port Townsend, dat doe ik met liefde. </b><br />
<div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
Een paar dagen geleden ontving ik via een vriend die op het <a href="http://www.olympicpeninsula.org/">Olympisch schiereiland</a> woont bericht dat ene Edmond Blau overleden was. Net als een nicht van me was deze man tijdens de Tweede Wereldoorlog <a href="http://www.npogeschiedenis.nl/andere-tijden/afleveringen/2009-2010/Verborgen-kinderen.html" target="_blank">een verborgen kind</a>, en net als zij had hij als enige van zijn gezin de oorlog overleefd. Hij zou geen familie hebben in <a href="http://enjoypt.com/" target="_blank">Port Townsend</a> waar hij de afgelopen zes jaar had gewoond. Rabbijn Sarah van wie ik de email kreeg doorgestuurd, hoopte op een minyan, het minimum aantal van tien aanwezigen om een dienst te kunnen houden.
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-mXDiX2N3GhU/VLf9MXKLj5I/AAAAAAAAHBM/QltT1oBMF4A/s1600/Unknown.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-mXDiX2N3GhU/VLf9MXKLj5I/AAAAAAAAHBM/QltT1oBMF4A/s1600/Unknown.jpeg" height="200" width="131" /></a></div>
<b>Hoewel ik meneer Blau bij leven niet gekend heb besloot ik toch te gaan.</b><span style="font-weight: normal;"> Dat ik elke kans even de stad uit te gaan aangrijp, en dat het schiereiland één van mijn favoriete natuurgebieden is hielp natuurlijk. Port Townsend is zo'n twee-en-een-half uur rijden vanaf ons huis in Seattle, dat gaf me gelegenheid naar de audio versie van "The Nazi Officer's Wife" het verhaal van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Edith_Hahn_Beer" target="_blank">Edith Hahn Beer</a>, een andere overlevende, te luisteren.
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Met mijn hondje Mocha [moka] op de achterbank ging ik om 8:00 uur van start.</b><span style="font-weight: normal;"> Het zat me voor de wind, er waren geen opstoppingen op Interstate-5 in zuidelijke richting, de brug over de <a href="http://www.wsdot.wa.gov/TNBhistory/" target="_blank">Narrows </a>was niet open, en de mist was aan het optrekken. Daardoor reed ik 45 minuten vroeger dan verwacht het parkeerterrein van de uitvaartorganisatie op. </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Ik parkeerde naast de enige andere auto</b><span style="font-weight: normal;">, op zo'n manier dat ik door het open raam met de bestuurster kon praten. Het bleek rabbijn Sarah te zijn. Ze was blij verrast te horen dat ik helemaal uit Seattle was gekomen, én dat ik Nederlandse bleek te zijn.
</span></div>
<blockquote class="tr_bq">
'Hoe zeg je "I am Charlie" in het Nederlands,' vroeg ze.<br />
'Ik ben Charlie.'<br />
'Oh, net als Ich bin ein Berliner.'<br />
'Nee, dat is [ich], wij zeggen [ik] with a k and [ben] as in Benjamin.'
</blockquote>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Er kwamen toch nog veel mensen opdagen,</b><span style="font-weight: normal;"> het auditorium zat vol, blijkbaar had Edmond Blau, voor Alzheimer's toesloeg, kans gezien vrienden te maken in zijn volledig nieuwe omgeving. Wat hem naar Port Townsend had doen verhuizen werd me tijdens de bijeenkomst niet duidelijk.
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Er waren onder de aanwezigen inderdaad geen familieleden</b><span style="font-weight: normal;">, enkel Nancy de goede vriendin uit Los Angeles die voor dit laatste afscheid had gezorgd, en de mensen die hem verzorgd hadden; een jongeman met zijn zus, plus mensen die Blau de laatste zes jaar van zijn leven had leren kennen, waaronder zijn buurman.
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Het was een mooie dienst. </b><span style="font-weight: normal;">Na de rabbijn, sprak Nancy over Ed, die ze dertig jaar geleden in Los Angeles, tijdens een bijeenkomst met andere kinderen die de sjoa hadden overleefd, had ontmoet. Zelf was ze niet verborgen geweest, maar gered dankzij het </span><b>Duitse </b><a href="http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005260" style="font-weight: normal;" target="_blank">Kindertransport</a> dat tussen 1938-1940 Joodse kinderen vanuit Duitsland naar Engeland vervoerde, en daarmee hielp ontsnappen aan de Naziterreur. </div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Let wel, het Nederlandse </b><a href="http://www.ouders.nl/besprekingen/het-kindertransport-10" target="_blank">Kindertransport </a>(de titel van een boek door Fedor de Beer) staat voor het tegenovergestelde, in plaats van kinderen te redden werden Nederlandse Joodse kinderen juist van hun thuisland náár de vernietigingskampen gedeporteerd. </div>
<blockquote class="tr_bq">
Ed Blau had in Los Angeles een prachtige koopflat in Marina del Rey, met uitzicht op de jachthaven vertelde zijn vriendin Nancy. Een uitzicht waar ieder ander van zou hebben genoten, maar Ed liet de dikke overgordijnen dicht.<br />
'Zo voelde hij zich het veiligst, in het donker,' zei ze.
</blockquote>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>De buurman was Ed twee-en-een-half jaar geleden tegen het lijf gelopen.</b><span style="font-weight: normal;"> Ed droeg een rugtas en vroeg de weg naar het strand. Dat was nogal ver voor een man van achter in de zeventig, vond de buurman, en zo raakten ze in gesprek. Dat een goede buur beter is dan een verre vriend bleek uit de warmte waarmee deze man over Ed sprak. 'En nu houd ik op, want ik word emotioneel,' zei hij.
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Toen was de beurt aan de verzorger, een lange, wat stuntelige man.</b><span style="font-weight: normal;"> Hij stond handenwringend met zijn tenen naar binnen gekeerd, afwisselend door het ene, dan weer door het andere been zakkend voor de kist. Zijn broekspijpen lieten zijn enkels vrij, en hij had grote zwarte platte cirkels in zijn oorlellen. Het duurde even voor hij van wal stak, en de eerste zin kwam onverwacht hard aan.
</span></div>
<blockquote class="tr_bq">
'Ik beloofde mezelf meteen dat ik niet meer dan twee dagen per week voor hem te zorgen, ik zou er niet tegen kunnen langer in zijn aanwezigheid door te brengen. Maar ik raakte in de ban van Ed, en uiteindelijk zijn we bij hem ingetrokken,' hij knikte daarbij naar het meisje met ravenzwart haar dat door zijn voorganger al was aangewezen als de zus van de verzorger. 'We hebben ons twee dingen voorgenomen. Ten eerste wilden we zijn vertrouwen winnen, en ten tweede wilden we dat hij wanneer het zover was zou weten dat hij dood zou gaan in de aanwezigheid van mensen die om hem gaven, we wilden hem het gevoel geven dat we familie van hem waren.' Hij keek weer naar zijn zus, en bijna verontschuldigend naar alle aanwezigen. 'En daarin zijn we volgens mij geslaagd.'
</blockquote>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-Gyvbec_FFvQ/VLf9fwSw2iI/AAAAAAAAHBU/4xouRyeg96o/s1600/IMG_8986.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-Gyvbec_FFvQ/VLf9fwSw2iI/AAAAAAAAHBU/4xouRyeg96o/s1600/IMG_8986.JPG" height="149" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">©2015 Judith van Praag</td></tr>
</tbody></table>
<b>De begrafenisondernemer kwam naar voren </b><span style="font-weight: normal;">en kondigde aan dat we 'de wagen met Ed' konden volgen naar de begraafplaats. 'We houden de verkeersregels in acht,' zei hij. Had ik dat echt goed gehoord, vroeg ik me onderweg verscheidene keren af, of had hij gezegd dat we dat juist niet zouden doen? Verkeer diende toch te stoppen voor een rouwstoet? Wat hij ook gezegd mag hebben, iedereen remde gewoontegetrouw op iedere hoek met een rood/wit stopteken. Zo reden we hortend en stotend, maar zonder ongelukken naar de begraafplaats, op een glooiend terrein aan de rand van het stadje.
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Ik parkeerde de Escape dicht bij de ingang en liep de heuvel op naar Eds laatste rustplaats.</b><span style="font-weight: normal;"> Anderen hadden hun auto's hoger op langs de weg gezet, en vormden al een kring, ik was niet de enige die op zich liet wachten, ik passeerde een vrouw in een zwarte jurk, die op heel hoge dunne hakken wiebelend over het modderige pad liep. Ik bood haar mijn arm, die ze meteen aannam.
</span></div>
<blockquote class="tr_bq">
'Ik heet Carol,' zei ze, en ook ik stelde me voor. Ze woonde vlak bij Fort Worden en toen ze hoorde over de begrafenis had ze al haar afspraken afgezegd. 'Zo'n dappere man, zo heldhaftig,' zei ze. Hoezo dapper dacht ik. Hij was een kind, hij deed wat hem gezegd werd, hij overleefde de oorlog, wat is daar heroïsch aan? Maar ik zei niets. We hadden ieder onze eigen beweegredenen om aanwezig te zijn. Zodra we het graf bereikt hadden liet Carol mijn arm los, ze gaf me een tikje, 'Thank you honey.'
</blockquote>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>De rabbijn zei een gebed, en wij allen zeiden kaddish</b>, het gebed voor de levenden, en allemaal kwamen we aan de beurt om met een schep aarde op de kist van Edmond Blau te deponeren.
</div>
<blockquote class="tr_bq">
'Rust zacht,' zei ik. Daarvoor was ik gekomen, om Ed in zijn moerstaal vaarwel te zeggen. </blockquote>
<div style="orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; widows: auto;">
<b style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; letter-spacing: normal; text-transform: none; white-space: normal; word-spacing: 0px;">Het was een mooie teraardebestelling</b>, op een plek met een wijds uitzicht op de plaats waar Edmond Blau dood ging temidden van mensen die tot zijn gekozen familie behoorden. </div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<b>Terug bij de auto heb ik mijn leren schoenen en stadse jas verwisseld </b>voor gympen en een windjak, en ben ik nog even naar North Beach gereden. Het water van de Straat van Juan de Fucha de de mist en de hemel vertoonden verschillende schakeringen van grijs. Een loeiende misthoorn kondigde een containerschip aan nog voor het uit de mist te voorschijn kwam. Mocha volgde blaffend de breuklijn van de golven, de mist trok op, en een schuchter zonnetje kwam te voorschijn.<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/--Bg4DZrb-m0/VLf-S-kSD6I/AAAAAAAAHBk/KgzForAKXj0/s1600/IMG_8995.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/--Bg4DZrb-m0/VLf-S-kSD6I/AAAAAAAAHBk/KgzForAKXj0/s1600/IMG_8995.JPG" height="149" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">©2015 Judith van Praag</td></tr>
</tbody></table>
<b>Na een kwartiertje op het strand</b> gespeeld te hebben met mijn vrolijke hond maakte ik weer rechtsomkeert. Nog voor ik de hoofdweg had bereikt opende ik dankbaar mijn boterhamzakje. Een eitje, en een broodje, of op zijn minst die obligate plak cake met koffie die je in Nederland standaard na een begrafenis krijgt aangeboden zou wel lekker zijn geweest.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<b>Typisch dat niemand daar aan had gedacht.</b> Er werden, gezien de email van de rabbijn minder dan tien mensen verwacht voor het laatste afscheid van Edmond Blau. Die handvol bekenden waren misschien wel naar zijn huis gegaan voor een kop koffie.<br />
<b>Zo zie je maar hoe een 81-jaar-oude man met Alzheimer's</b>, een verborgen kind zonder bijzondere aanwezigheid op het Internet — van wie ik na Google-en uiteindelijk enkel de laatste woonplaats vond— toch een spoor achterlaat, al zijn het de voetafdrukken op het modderig pad, op het strand, en de herinnering aan het laatste afscheid. Rust zacht Edmond Blau.</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: black; font-family: Times; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; orphans: auto; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<br /></div>
</div>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-34668118143675347752014-12-19T13:34:00.004-08:002014-12-19T13:39:54.887-08:00Joost Prinsen vertolkt Ben Ali Libi - kippenvelVanmorgen heb ik Ben Ali Libi, een gedicht van wijlen Willem Wilmink gelezen, en vervolgens beluisterd. De vertolking door Joost Prinsen doet me rillen.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.youtube.com/embed/qE6wFs1GZQo?feature=player_embedded' frameborder='0'></iframe></div>
<br />
Dat Joost een rol heeft gespeeld in het maken van het gedicht wordt me duidelijk nadat ik Katy Huiman-Velleman de dochter van de goochelaar Michel Velleman, oftewel Ben Ali Libi, over haar grootvader en vader hoor vertellen, en de programmamakers een interview met Joost laten zien.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.youtube.com/embed/d7UOpPYm3wU?feature=player_embedded' frameborder='0'></iframe></div>
<br />
Willem Wilmink is ooit op mijn atelier op Wittenburg langs geweest nadat ik met Peter Römer, Hugo Heinen en Joost Prinsen had samengewerkt aan Cyrano! een kindervoorstelling door het Amsteltoneel.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-zsZM5mXKmBg/VJSYi5RlH7I/AAAAAAAAHAI/CYATo-VrKWk/s1600/photo.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-zsZM5mXKmBg/VJSYi5RlH7I/AAAAAAAAHAI/CYATo-VrKWk/s1600/photo.JPG" height="200" width="150" /></a></div>
Ik werkte dan wel als ontwerpster voor het toneel, illustraties van meesters zoals Peter Vos en Waldemar Post, die vond ik zo mooi! En al maar tekeningen maken, dat leek me wel wat. Een schets van mij, ter illustratie van de aankondiging van een opera van Milhaud en Jean Cocteau, had in het tijdschrift Avenue gestaan, misschien kon ik die richting inslaan?<br />
<br />
Willem Wilmink was de eerste die me zei dat ik zo'n sterk kleurgevoel had dat het jammer zou zijn wanneer ik me zou beperken tot zwart/wit tekeningen. Belangrijk advies van een bijzonder aardige man.<br />
<br />
<b>Wie van (ge)dichten houdt raad ik 'In de keuken van de Muze' aan.</b><br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-76692762443105535452014-11-03T10:22:00.000-08:002014-11-03T10:22:01.490-08:00Rockstars op het Soundtrack van je levenVorig jaar kwam de biografie van mijn ex <a href="http://www.vpro.nl/speel.program.35264217.html" target="_blank">Appie Alberts</a> uit. Het jaar daar aan voorafgaand werd ik door <a href="http://www.uitgeverijpassage.nl/content/view/295/55/" target="_blank">Herman Sandman</a> uitgebreid geïnterviewd over mijn prille jaren met de rockende wetenschapper, met name over onze tijd in Groningen, Los Angeles, en Straatsburg.<br />
<br />
Tijdens het schrijven van mijn antwoorden op zijn vragen luisterde ik naar muziek uit die tijd, Classic Pop en Rock maar ook klassiek, Big Band, noem maar op, en natuurlijk ook platen van <a href="http://www.aaandthedoctors.com/" target="_blank">A.A. and the Doctors</a>.<br />
<br />
Geïntrigeerd door 'Alle Männer Sind Verbrecher' een lekkere regel die zangers mooi vet kunnen aanzetten in Alberts' 'Words are made to lie' zocht ik naar de herkomst van die tekst. Het bleek een variatie op een Duits volksliedje te zijn, <a href="http://www.volksliederarchiv.de/text4085.html" target="_blank">'Die Männer sind Alle Verbrecher</a>'.<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="//www.youtube.com/embed/jy3xcLWpx80" width="420"></iframe>Dankzij de zoektocht op het Internet vond ik vervolgens een video clip met prachtige uitvoering door Lou Leeuw.<br />
<br />
<br />
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-wkww8HU9g5E/VFfDcam7f8I/AAAAAAAAG-U/6Pc2nX5pbpU/s1600/presentatie%2BLouw.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-wkww8HU9g5E/VFfDcam7f8I/AAAAAAAAG-U/6Pc2nX5pbpU/s1600/presentatie%2BLouw.jpg" height="200" width="105" /></a><br />
Levensverhalen van rockstars lezen lekker weg, en praktisch iedereen die het tijdbeeld herkent herinnert zich waar hij of zij zelf was destijds, herinneringen aan muziek illustreren nu eenmaal het eigen levensverhaal.<br />
<br />
<br />
<br />
Op 26 november presenteert Uitgeverij Passage het eerste exemplaar van <a href="http://boterdiep117.blogspot.com/2014/11/boekpresentatie-lou-leeuw.html?spref=tw" target="_blank">'Lou Leeuw een rockende tijger' </a>bij Vera, in Groningen, Gr.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-13867267818947465712014-10-16T16:46:00.001-07:002014-10-16T16:46:42.801-07:00Haal maar een bloemetje voor je zelf<a href="http://2.bp.blogspot.com/-zzXRi2_E9ZM/VEBJfnkyL5I/AAAAAAAAG94/pT-GRtXblig/s1600/001197206_001_Rozen.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-zzXRi2_E9ZM/VEBJfnkyL5I/AAAAAAAAG94/pT-GRtXblig/s1600/001197206_001_Rozen.jpg" height="200" width="200" /></a><br />
<br />
Zo nu en dan vind ik een mooi boeket in mijn inbox. En al is het virtueel, ik fleur daar toch van op. Met het beeld van de bloemen voor mijn snufferd ga ik dan in gedachten een rijtje vrienden af in Nederland, is het tijd voor een verrassing?<br />
<br />
Een oudere vriendin heeft me al verscheidene keren gezegd dat ze de attentie waardeert, dat het groots is, en groot. Dat ze dankzij dat ene boeket iedere keer wel twee, drie vasen kan vullen, en dat ik dat bloemenbedrijf maar moet vertellen dat zij een oud vrouwtje is, en dat ze niet zo'n enorm boeket behoeft.<br />
<br />
Typisch, denk ik iedere keer, wat is nu leuker dan een huis vol bloemen? Dat vind ik, maar zij blijkbaar niet, dus ik heb haar boodschap wel degelijk in mijn oren geknoopt. Ik ga natuurlijk niet doorbrieven aan bloem dot com dat die boeketten te groot zijn, uiteindelijk betaal ik er voor om iets moois te laten bezorgen, en een ander is juist weer heel blij met iets groots, maar ik zou toch wel aan mijn vriendin's verzoek om iets kleiners willen voldoen.<br />
<br />
Een tijdje geleden kwam ik er achter dat je via hetzelfde bedrijf iemand ook een krediet kaart kunt laten sturen per post. Daarmee kunnen ze iets naar eigen smaak uitkiezen. Daar besloot ik dan maar toe over te gaan. Het was meteen raak, een jarige vertelde dat ze een potplant had gekocht, want daar had ze langer plezier van dan van een bosje bloemetjes dat na een week verwelkt is. Hoera!<br />
<br />
Vanmorgen was het weer zover. Bijna had ik een kredietkaart aangevinkt die goed was voor hetzelfde bedrag dat ik voorheen moest overmaken voor dat veel te grote (en eerlijk is eerlijk —het kleinste beschikbare—boeket van bloem dot com. Hoeveel zou een bosje bloemen vandaag de dag in Nederland eigenlijk kosten dacht ik, laat ik daar nu eens naar kijken voor ik tot bestelling van een kredietkaartje over ga.<br />
<br />
Een internet site gaf me de keuze uit reclamebrochures van diverse supermarkten. Ik koos voor <a href="http://www.ah.nl/bonus?ns_mchannel=affiliate&ns_source=2584&ns_campaign=a4y&ns_linkname=all&ns_fee=0" target="_blank">Bonus </a>van A.H., en nog voor ik bij een fleurig prentje was beland viel mijn mond open van verbazing. Het verschil in prijs van boodschappen daar in Nederland en hier in Seattle is niet te bevatten. Daarover een andere keer, dit stukje gaat uiteindelijk niet over biefstuk tartaar, witlof of piepers.<br />
<br />
De mooie rozen in het bovenstaand prentje zijn deze week in de aanbieding, twee bossen voor vijf Euro. Je krijgt veel meer voor de Euro dan ik voor mogelijk hield, al moet de ontvanger er zelf wel voor op pad, en dat is een opfleurende gedachte. Het doet me denken aan vroeger, toen ik wel eens een vijfje toegestopt kreeg van een tante met de woorden, koop maar een bloemetje voor je zelf.<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-7602549138913410522014-07-31T08:47:00.001-07:002014-07-31T09:13:36.302-07:00Laat me niet lachen - Het Karagoz mysterie<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ViZk-KeWP0k/U9pjAeBqt9I/AAAAAAAAG7c/X0EV1U7nyDI/s1600/Portrait+Judith+on+7-31-14+at+8.33+AM.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-ViZk-KeWP0k/U9pjAeBqt9I/AAAAAAAAG7c/X0EV1U7nyDI/s1600/Portrait+Judith+on+7-31-14+at+8.33+AM.jpg" height="174" width="200" /></a></div>
De media nieuw en oud waren er vol van, Turkse vrouwen plaatsten selfies waar ze lachend opstonden. Een grootscheepse reactie op de belachelijke stellingname van de Turkse vicepremier Bulent Arinc dat <a href="http://www.telegraaf.nl/buitenland/22908076/___Lachen_is_haram___.html" target="_blank">vrouwen niet moeten lachen in het openbaar</a>. Het deed me denken aan wat ik jaren geleden in Nederland mee maakte.<br />
<br />
In 1987 was ik aangetrokken om de vormgeving te verzorgen voor <a href="http://www.karagoz.net/english/karagoz.htm" target="_blank">Het Karagoz Mysterie</a> een productie van de Turks-Nederlandse theatergroep. De geliefde oprichter van de groep, Vasif Öngören was overleden en men had een mij onbekende regisseur, en tevens schrijver van het stuk dat opgevoerd zou worden, over laten komen uit Turkije.<br />
<br />
Mijn gedrag beviel die man blijkbaar niet want ik werd door de (Turks-Nederlandse) productieassistent terzijde genomen en gewaarschuwd. Ik lachte te veel, ik liet blijken wanneer ik het niet met iets eens was, ik sprak de regisseur aan, of erger nog, tegen. Kortweg, ik gedroeg me niet zoals een vrouw dat hoorde te doen in de Turkse gemeenschap.<br />
<br />
Omdat ik daarom moest lachen —Vasif en zijn weduwe Meral Saygun hadden een ander voorbeeld uitgedragen— ging hij verder. Ik zou me op een keer wel eens alleen in het theater kunnen bevinden, en dan zou hij er niet zijn, er zou niemand zijn om me te beschermen, begreep ik wat hij bedoelde? Hij herhaalde het nog maar eens omdat ik hem niet serieus nam. Dat had effect, de angst greep me om het hart.<br />
<br />
Niet lang daarna werd ik na een repetitie, ten overstaan van het hele gezelschap beschuldigd van het verdonkeremanen van het geld dat voor de productie bestemd was. Dat was pure onzin. De nieuwe leider van de groep had de toneelschrijver/ regisseur gefêteerd op reisjes, verblijf in goede hotels, eten en drinken, en toen het geld opeens bijna op was moest er een zondebok gevonden worden.<br />
<br />
De (Nederlandse) productieleider wist daar alles van, maar kon er niets aan doen dat ik zwart gemaakt werd, en kon mij niet beschermen tegen de haat van de groepsleden die het verhaal grif leken te geloven en allemaal aan de kant van de leiding bleken te staan.<br />
<br />
Vervolgens weigerde de leiding me te honoreren voor gedane werkzaamheden, mijn decorbouwers werden gelukkig wel betaald, maar ik kon naar mijn centen fluiten. In plaats daarvan nam ik een advocaat in de hand, ik had uiteindelijk een contract. Na een aantal weken kreeg ik een telefoontje van de productieassistent. Ze zouden me alsnog betalen. Mooi, zei ik. Maar als ze dat moesten (!) doen, dan zou ik niet moeten denken ooit nog voor hen te hoeven werken. Prima! zei ik. Daarmee leek de kous af.<br />
<br />
Een jaar later belde dezelfde man me weer op. John Leerdam zou de volgende productie regisseren. Hij had me vanuit de tram zien fietsen, en wilde per se met me werken. Nadat ik de productieassistent het hele verhaal had laten doen, hij wijdde uit over het spannende script, de subsidies, het theater waar de premiere zou plaats vinden, zei ik, Dat is mooi. Dus je doet het, stelde hij. Nee, zei ik, ik ben aan het pakken, morgen vertrek ik naar Amerika.<br />
Wie het laatst lacht lacht het best.<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-78597566668441211582014-05-23T17:23:00.000-07:002014-05-23T17:23:02.323-07:00Meditatie 1 - Strijken<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-28EfbMsyeNY/U3_d3e7tIlI/AAAAAAAAG3Y/bff11Q49ctk/s1600/Screenshot+2014-05-23+15.59.50.png" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-28EfbMsyeNY/U3_d3e7tIlI/AAAAAAAAG3Y/bff11Q49ctk/s1600/Screenshot+2014-05-23+15.59.50.png" height="185" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Twitter stroom</td></tr>
</tbody></table>
Vrouw in den vreemde steekt de draak met voorliefde van vriendinnen te strijken tijdens het tv kijken.<br />
Och arme degene die niet kent dat genot, het laten glijden van de bout tussen kreukels van schoon gewassen linnengoed.<br />
Licht prikkelend de geur van bijna geschroeid textiel: aroma van aan de lijn gedroogde was, op 'n zomerdag.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-33514028758960705542014-05-20T11:15:00.001-07:002014-05-20T11:15:58.770-07:00Joods Digitaal Monument - brengt de geschiedenis dichterbij<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 20px;"><span style="font-size: large;">Een zoek en vindplaats.</span></span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 20px;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span>
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://www.joodsmonument.nl/" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-ttr-cJPS9Ns/U3uSUW1AvoI/AAAAAAAAG3E/Vd6inddk7qA/s1600/Screenshot+2014-05-20+10.32.23.png" height="119" width="200" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Digi Monument Joodse Gemeenschap NL</td></tr>
</tbody></table>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px;">Het dankzij wijlen professor <a href="http://www.jhm.nl/actueel/nieuws/archief/in-memoriam-isaac-(ies)-lipschits" target="_blank">Ies Lipschits</a> opgezette <a href="http://www.joodsmonument.nl/" target="_blank">Digitaal Monument</a> voor Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog vond een vervolg in het <a href="http://www.communityjoodsmonument.nl/" target="_blank">Community Joods Monument</a>. Op dit Internet platform kunnen overlevenden elkaar treffen, maar v</span><span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px;">ooral is het een plek waar herinneringen aan vermoordde familieleden kunnen worden gedeeld. </span><br />
<span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px;"><br /></span>
<span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 20px;"><span style="font-size: 14px;">Van af het prille begin heb ik zoveel mogelijk informatie over mijn oma Judith, haar tweede man Sjaak, haar kinderen en kleinkinderen (mijn ooms, tantes, neven en nichten) ingevoerd bij het virtueel monument. Daarna ben ik gretig in gegaan op de uitnodiging mijn eigen pagina aan te maken en in te vullen.</span><span style="font-size: 14px;"> </span><br /><br /><span style="font-size: 14px;">In ieder geval één nicht en een neef heb ik, onafhankelijk van elkaar, dankzij die site gevonden. </span><br /><span style="font-size: 14px;">De neef was op zoek naar informatie over zijn vader, en vond die dankzij mij op de site. Vervolgens vond hij <a href="http://archief.ouders.nl//mpra.htm" target="_blank">mijn columns</a> in het Online archief van Ouders.nl en name hij via de redactie contact met me op.</span><br /><br /><span style="font-size: 14px;">Een mij onbekende plaatste een berichtje voor me op de Joodse Community site. Hij was een vriend van mijn nicht (ik had om informatie m.b.t. mijn overlevende tante (die ik nooit heb ontmoet) gevraagd, en dat had hij gezien.</span><br /><br /><span style="font-size: 14px;">Die nicht heeft twee dochters, en een kleinkind. Een van de dochters van haar overleden zus, en haar gezin heb ik ondertussen "in real life" ontmoet! Dankzij het Internet</span><br /><br /><span style="font-size: large;">Die stippeltjes zee, het digitaal joods monument, brengt de geschiedenis dichterbij. </span></span><br />
<span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 20px;"><span style="font-size: 14px;"><br /></span></span>
<span class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #333333; display: inline; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 20px;"><span style="font-size: 14px;"><br /></span></span>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-51375667526244717902014-05-04T10:16:00.002-07:002014-05-04T10:24:40.134-07:00NCRV biedt excuses aan voor antisemitisch toon taalgebruik Willem de Wever<div style="background-color: white;">
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 0.0001pt;">
<div style="color: #222222;">
<div style="font-family: 'Times New Roman', serif;">
<div style="font-size: 12pt;">
Op zoek naar een kinderprogramma over de Jodenvervolging, stuitte ik maart j.l. op de website <a href="http://www.willemwever.nl/over-willem-wever" target="_blank">Willem de Wever</a> —de NCRV <span style="font-size: 12pt;">vraagbaak voor kinderen zowel als volwassenen. De vraag die ik voor mijn snufferd kreeg deed me versteld staan. </span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="font-size: large;">Waarom werden de Joden gescheiden?</span></div>
<div style="font-size: 12pt;">
<br /></div>
<div style="font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;">Als de vraagstelling al niet deugde of in ieder geval onvolledig was: Gescheiden van wie of wat, man, vrouw, tafel en bed? dacht ik allereerst, het taalgebruik voor het rijtje antwoorden (klik op de afbeelding hieronder) kwam me voor als antisemitisch.</span></div>
</div>
<div style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;"><br /></span></div>
<div style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;">Op de website van de NCRV kun je lezen wat de richtlijnen en doelstellingen van deze in 1924 opgerichte omroepzuil zijn.</span></div>
</div>
</div>
</div>
<div style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 13px;">
<div class="MsoNormal" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; margin: 0in 0in 0.0001pt;">
<blockquote class="tr_bq">
<span style="color: #454545; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px;">De NCRV zet zich in voor een samenleving waarin mensen betrokken zijn bij elkaar. Dat is verankerd in onze protestants-christelijke traditie, van waaruit we ons richten op verdraagzaamheid en de zorg voor elkaar.</span></blockquote>
</div>
</div>
<div style="background-color: white; font-family: arial, sans-serif;">
<div class="MsoNormal" style="font-family: 'Times New Roman', serif; margin: 0in 0in 0.0001pt;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-EYZkM5_o9x0/U2ZmCU2DuWI/AAAAAAAAG1A/4fqqfe17Vn4/s1600/Screenshot+2014-05-04+09.06.45.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; font-size: 12pt; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-EYZkM5_o9x0/U2ZmCU2DuWI/AAAAAAAAG1A/4fqqfe17Vn4/s1600/Screenshot+2014-05-04+09.06.45.png" height="342" width="400" /></a><br />
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="color: #333333;">Uit het verband gerukte informatie en verkeerde syntax leidt tot onbegrip, en tot verkeerde conclusies. Wat is de waarde van een vraagbaak wanneer om te beginnen een foutief gestelde vraag niet wordt gecorrigeerd? Wat moeten we denken van de missie die de NCRV zegt te hebben?</span></div>
<blockquote class="tr_bq" style="font-size: 12pt;">
<span style="color: #454545; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px;">Een tolerante samenleving is een krachtige samenleving. Vanuit die overtuiging zijn we bij de NCRV aan het werk. We zijn de vrijblijvendheid voorbij en dragen wezenlijk bij aan deze samenleving. We zijn samen op de wereld.</span></blockquote>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;">Wat is de boodschap van een antwoord wanneer vooroordelen enkel worden bevestigd?</span></div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="color: #333333; font-size: 12pt;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;">Kon ik hier iets aan doen? Op <a href="https://twitter.com/inhaarmoerstaal" target="_blank">Twitter</a> aandacht geven aan de website zou enkel meer aandacht betekenen voor die foute ideeën. Ik herinnerde me ergens Online een lijstje vragen te hebben gezien die je kunt beantwoorden om jezelf er van te overtuigen dat je niet enkel spoken ziet, of overgevoelig reageert, maar dat er echt sprake is van antisemitisme. </span></div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<br /></div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
In gedachten ging ik het rijtje mogelijke bronnen af. Het <a href="http://www.cidi.nl/" target="_blank">CIDI</a> draagt de woorden 'tegen racisme en antisemitisme' in haar vaandel. Bingo! Ik deelde mijn ongerustheid in een e-mail (19 maart, 2014), kreeg meteen antwoord dat er aan gewerkt werd, en wachtte af. </div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<br /></div>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="font-size: 12pt;">Van de week (1 mei, 2014) kreeg ik bericht. </span></div>
<blockquote class="tr_bq" style="font-size: 12pt;">
<span style="color: #1f497d; font-family: Calibri, sans-serif; font-size: 11pt;">We hebben contact gehad met de NCRV naar aanleiding van het artikel ‘waarom werden Joden gescheiden’.<u> </u></span><span style="color: #1f497d; font-family: Calibri, sans-serif; font-size: 11pt;">De NCRV heeft aangegeven dat het artikel inderdaad niet op de juiste manier is geschreven en heeft excuses aangeboden. Daarnaast is de link geblokkeerd en dus niet meer zichtbaar voor publiek.</span><span style="color: #1f497d; font-family: Calibri, sans-serif; font-size: 11pt;">Nogmaals dank voor het bericht. Zonder de melding hadden wij geen actie kunnen ondernemen.</span></blockquote>
<div style="color: #222222; font-size: 12pt;">
<span style="color: #333333;">Dat is rechtvaardigheid, en dat wilde ik even kwijt, vandaag 4 mei, Nationale <a href="http://www.4en5mei.nl/" target="_blank">Herdenkingsdag 2014</a>.</span><br />
<span style="color: #333333;">Met dank aan CIDI.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-1zjyjww7ZwM/U2Z2o-8QbcI/AAAAAAAAG1c/lCLFc66o3wM/s1600/Screenshot+2014-05-04+10.11.13.png" imageanchor="1"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-1zjyjww7ZwM/U2Z2o-8QbcI/AAAAAAAAG1c/lCLFc66o3wM/s1600/Screenshot+2014-05-04+10.11.13.png" height="198" width="320" /></a></div>
<br /></div>
</div>
</div>
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.</div>
Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-50758352786158433512014-04-05T18:43:00.001-07:002014-04-05T18:46:43.663-07:00Minje van Sam Drukker | Eerbetoon Overlevenden Holocaust in 2014 <div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://www.radio1.nl/item/185979-De%20portretten%20van%20Sam%20Drukker.html" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-YjscC4DHdQo/U0CvMDXZKGI/AAAAAAAAGz8/b-m3Vw8-564/s1600/sam_drukker.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Klik voor interview met Sam Drukker</td></tr>
</tbody></table>
Eerbetoon aan het overleven noemt Sam Drukker zijn 'Minje', het quorum aantal nodig om gebeden te kunnen zeggen.<br />
<br />
Tien mannen afgebeeld tegen verschillend gekleurde achtergronden, in verschillende poses, met verschillende uitdrukkingen op hun gezicht, en toch ook hebben deze tien een gemeenschappelijk iets, het als Joden volwassen zijn geworden tijdens de Tweede Wereldoorlog —en er op het moment van de vereeuwiging nog te zijn.<br />
<br />
Zoals ik me bij iedere Duitser van een bepaalde leeftijd altijd heb afgevraagd: Waar was jij tijdens de oorlog? Was het in Nederland —heel anders dan in Amerika bijvoorbeeld— voor de hand liggend dat de na-oorlogse leden van de Joodse bevolking allemaal overlevenden waren.<br />
<br />
Heel stellig zegt Drukker: 'Het gaat niet over de Holocaust, het gaat indirect over de Holocaust, het gaat over overleven, over het nu, over 2014.'<br />
<br />
In naoorlogs Nederland werden Joden als slachtoffers betiteld, en wellicht is dat nog zo, terwijl men in Amerika sprak en spreekt over 'survivors' oftewel overlevenden. Typisch toch?<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-18245295789751795322014-02-24T13:25:00.001-08:002014-02-24T13:25:23.369-08:00Lezen om nooit meer te vergeten hoe het toeging tijdens de oorlog, en daarna.<div style="text-align: right;">
<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: large;">Waarom lezen we zo graag oorlogsgeschiedenissen? </span></div>
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://http//www.struikel-stenen.nl/index.php/fotos/category/2-gunter-demnig.html/-n1kqUq_d0XI/Uuwb0iwQnGI/AAAAAAAAGeE/USEZYpnYlxQ/s1600/phoca_thumb_m_feature_419_story2_800x600.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-n1kqUq_d0XI/Uuwb0iwQnGI/AAAAAAAAGeE/USEZYpnYlxQ/s1600/phoca_thumb_m_feature_419_story2_800x600.jpg" height="200" width="200" /></a></div>
<br />
Dat is de vraag die Cathelijne Esser stelt op haar blog.<br />
<a href="http://amboanthos.nl/" target="_blank">Uitgeverij Anthos </a>laat het ons weten op Twitter. Ga zelf even kijken wat ze schrijft naar aanleiding van <a href="http://www.yvonnekeuls.nl/?ID=80" target="_blank">Koningin van de nacht </a>door Yvonne Keuls.<br />
Ik geef hieronder mijn reactie op haar blog post <a href="http://www.cathelijne.com/shoah-business/" target="_blank">Shoah Business.</a><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Esser beschrijft hoe een Joodse vrouw die aanwezig is bij het leggen van struikelstenen in de straat waar haar familie woonde voor ze werden afgevoerd stelt: "We monopolize the <a href="http://www.encyclo.nl/begrip/Shoah" target="_blank">Shoah</a>." In het Engels, met enige afstand dus.</span><br />
<br />
Tja, denk ik meteen, dank je de koekkoek, de shoah/sjoa staat nu eenmaal voor de Joodse Holocaust en niet voor het meer algemene alles overkoepelende: de Tweede Wereldoorlog, waar iedereen in die tijd mee te maken had. Ook zie ik in gedachten die vrouw, zoals ze dat gezegd kan hebben, met irritatie die neigt tot zelfkritiek. Daarover zou een boek geschreven kunnen worden.<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: large;">Wanneer begon die interesse in oorlogsgeschiedenissen? </span></div>
</div>
Is er een moment geweest waarop je enorm getroffen werd door een verhaal dat echt gebeurd was? Een verhaal dat je zou doen gruwelen als het om fictie ging? Je kun je vast wel herinneren wanneer het voor het eerst tot je door drong wat er met de Joodse bevolking is gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat was het?<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.bol.com/nl/p/en-verder-geen-leed/1001004006858991/" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-2LGfibrNYN0/Uwu1HPI9vUI/AAAAAAAAGfg/WYzkmA6UI4U/s1600/Liliane_Pelzman.jpg" height="200" width="128" /></a></div>
<span style="font-size: large;">Een boek, een film, een tentoonstelling? </span><br />
<span style="text-align: right;">Want, het is juist om te zorgen dat mensen stil staan bij wat er is gebeurd, dat mensen die wel die connectie met het verleden hebben, <b>diep delven daar waar het pijn doet, opdat het niet vergeten wordt </b>door anderen. Opdat die anderen geraakt worden, en het weer door geven. Ik denk daarbij aan een boek dat ik net gelezen heb, <a href="http://www.bol.com/nl/p/en-verder-geen-leed/1001004006858991/" target="_blank">En verder geen leed</a>, door Lilian Pelzman. </span><br />
<br />
<span style="font-size: large; text-align: right;">Never again!</span><br />
Te weten dat je interesse blijft hebben, dat je er voor wilt zorgen dat de geschiedenis zich niet zal herhalen is van belang voor oorlogsslachtoffers and hun nazaten.<br />
En voor degenen die daar stonden in de straat van Cathelijne Esser, bij een steen die geplaatst werd, en misschien zelfs voor die mevrouw met haar zogenaamd luchthartige opmerkingen: <i>"We monopolize the Shoah," en "there's no business like Shoah business."</i><br />
<i><br /></i>
<br />
<div style="text-align: left;">
<span style="font-size: large;">Het leven is een lach en een traan, en "the show must go on".</span></div>
Voor sommigen is vertellen over het verleden te pijnlijk, ook al geven ze dat niet toe, vooral niet in bijzijn van een willekeurige vreemde, of zelfs iemand die ze na aan het hart ligt. Anderen, die het allemaal mee hebben gemaakt moeten er niet aan denken om bij zo'n steenlegging aanwezig te zijn.<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Lezen om nooit vergeten, daar gaat het om.</span><br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze t' </span>ekst by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-26111445773874125872014-01-08T12:03:00.003-08:002014-01-08T12:03:56.395-08:00Doorgeven zonder kinderen - levenswaarden, hoop en liefde<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-1GBx-Vpb6DM/Us2pbS3CQjI/AAAAAAAAGdQ/gf8HylqnoFg/s1600/Lighting+a+candle+at+7+p+m+in+memory+of+our+Ariane.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-1GBx-Vpb6DM/Us2pbS3CQjI/AAAAAAAAGdQ/gf8HylqnoFg/s1600/Lighting+a+candle+at+7+p+m+in+memory+of+our+Ariane.jpg" height="200" width="164" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Starlight by Judith van Praag '93</td></tr>
</tbody></table>
<b>Vandaag is het 21 jaar geleden dat wij ouders werden.</b> Een-en-twintig jaar geleden dat geboorte en dood van ons kindje samen gingen.<br />
<br />
Ondertussen is het al weer 10+ jaar geleden dat het stukje getiteld <a href="http://www.ouders.nl/columns/14-afscheid" target="_blank">Afscheid </a>over mijn moeders overlijden, en het einde van onze kinderwens door Ouders Online werd gepubliceerd. Daarmee kwam een einde aan de column die ik schreef over verlies en verdriet, en verder gaan.<br />
Verder gaan en doorgeven zonder kinderen daar kwam het voortaan op neer.<br />
<br />
<b>In de jaren volgend op ons verlies vonden we steun</b> bij vrienden, lotgenoten en professionele hulpverleners. Sommigen onder de lotgenoten stellen zich ten doel anderen te blijven helpen. Zo kun je bijvoorbeeld een coach vinden die je helpt met het vinden van invulling, letterlijk bij <a href="http://www.doorgevenzonderkinderen.nl/" target="_blank">Doorgeven zonder Kinderen</a>.<br />
<br />
<b>In 2004 schreef ik mijn eerste stukje</b> (over<a href="https://www.facebook.com/ShinkichiFerdiTajiri?fref=ts" target="_blank"> Shinkichi & Ferdi Tajiri</a>) voor de <a href="http://www.iexaminer.org/" target="_blank">International Examiner</a> en niet lang daarna werd ik <a href="http://www.dutchessabroad.com/pen/international-examiner/index.html" target="_blank">The Arts Writer</a> voor het blad, en schreef ik iedere maand vier stukjes, over kunst, theater, literatuur, en zo nu en dan de Aziatische gemeenschap in Seattle.<br />
Het z.g.<a href="http://www.cidbia.org/" target="_blank"> International District</a> was waar ik me het meest op mijn plaats voelde, de buurt houdt een beetje het midden tussen het centrum van Haarlem en de Zeedijk/Nieuwmarkt buurt in Amsterdam.<br />
<br />
<b>In 2006 besloot ik dat het tijd was me op mijn eigen verhalen te richten.</b> Aanvankelijk was ik voornamelijk gericht op het schrijven van de biografie van mijn vader Jaap van Praag. Allengs kwam ik er achter dat ik heel veel niet wist dat niet meer te achterhalen viel, maar waar ik wel over fantaseerde. <span style="text-align: center;"> </span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Y6dU9w3KiQ4/Us2oq7WQK-I/AAAAAAAAGdI/WRhFQX8--JU/s1600/2013-Winner-Square-Button.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Y6dU9w3KiQ4/Us2oq7WQK-I/AAAAAAAAGdI/WRhFQX8--JU/s1600/2013-Winner-Square-Button.png" /></a></div>
<b>In november 2010 schreef ik tijdens</b> <a href="http://nanowrimo.org/" target="_blank">NaNoWriMo </a><b>een roman</b> getiteld <a href="http://www.pinterest.com/judithvanpraag/forgiveness-the-novel/" target="_blank">Forgiveness </a>waarin ik alles kwijt kon waarvan ik dacht, zo zou het wel eens kunnen zijn gebeurd. Sindsdien heb ik nog drie andere NaNo WIPs (works in process) in razend tempo getypt die wachten op vervolmaking. En dan is er ook nog het filmscript dat ik naar aanleiding van de eerste roman heb geschreven.<br />
<br />
<b>Wie schrijft, die blijft.</b> Een goede manier om door te geven zonder dat je kinderen hebt. En al heb je die, het is maar de vraag of zij interesse hebben in je verhaal.<br />
<b>Dit is de jaardag van onze ARIANE,</b> ze blijft het lichtje in ons leven, een 'guiding light'. Afscheid betekent ook het begin van iets nieuws. Aan het begin van 2014 had onze dochter volwassen kunnen zijn. Tijd voor haar ouders om naar voren te komen met nog meer muziek, nog meer verhalen. Het gaat uit eindelijk allemaal om doorgeven van levenswaarden, liefde en hoop.<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-34939029378866715242013-09-30T08:35:00.001-07:002013-09-30T08:35:36.948-07:00Eerbetoon aan Feministen in "Het hart van alle dingen" door Elizabeth Gilbert<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-bQFB_pZSDRY/UkmOV6uAKEI/AAAAAAAAGXo/UZQjZxyIJ7M/s1600/hart-250x336.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://3.bp.blogspot.com/-bQFB_pZSDRY/UkmOV6uAKEI/AAAAAAAAGXo/UZQjZxyIJ7M/s200/hart-250x336.jpg" width="148" /></a></div>
Ik heb net <a href="http://mustreads.nl/nieuw-boek-elizabeth-gilbert-het-hart-van-alle-dingen-is-eerbetoon-aan-nederland/" target="_blank">'Het hart van alle dingen'</a> (nou ja, eigenlijk <i>The Signature of All Things</i>), het nieuwe boek van Elizabeth Gilbert op mijn verlanglijstje gezet. '<a href="http://www.bol.com/nl/p/eten-bidden-beminnen/1001004005762769/" target="_blank">Eten, bidden, beminnen'</a>, waarmee Gilbert beroemd werd, heb ik niet gelezen. Uitverkoren te zijn geworden door Oprah, en miljoenen vrouwen doen zwijmelen, is niet altijd een aanbeveling.<br />
Dankzij een profielstuk in de <a href="http://www.nytimes.com/2013/09/22/magazine/eat-pray-love-get-rich-write-a-novel-no-one-expects.html?pagewanted=all&_r=0" target="_blank">New York Times magazine</a> over Gilbert, geschreven door de gewaardeerde Steve Almond, heb ik een heel ander beeld van haar gekregen. Die vrouw had een uitstekende staat van dienst als journalist, waarom wist ik dat niet? Waarom werd de nadruk gelegd op haar scheiding en het weer vinden van haar zelf?<br />
<br />
<span style="font-size: large;">Marketing: Ieder boek krijgt een eigen verhaal mee, een verhaal dat verkoopt en doet kopen.</span><br />
<br />
<a href="http://mustreads.nl/" target="_blank">MustReads</a> - een website met nieuws en achtergronden over boeken deelt Gilberts uitlating dat haar roman een <span style="color: red;">eerbetoon </span>is aan <span style="color: blue;">Nederland</span>.<br />
Hoezo, waarom? Daarover werd met geen woord gerept door <a href="http://stevealmondjoy.com/" target="_blank">Almond</a>. Is dit een marketing stunt om het boek aantrekkelijker te maken voor Nederlandse lezers? Misschien, maar niet helemaal.<br />
<br />
De hoofdpersoon Alma, dochter en erfgenaam van de avontuurlijke Henry Whittaker heeft namelijk een Nederlandse moeder. Afgaand op wat te lezen valt over Gilberts moeder, de avontuurlijke aard van <a href="http://www.elizabethgilbert.com/" target="_blank">de schrijfste</a>r zelf, en haar carrière, zal het boek behalve een eerbetoon aan ons land, er eentje zijn aan het adres van feministen (al dan niet <i>avant la lettre)</i>.<br />
<br />
Dankzij correspondentie met de familie Dijkema over hun tuin, de Mariënhof, en hun grote interesse in plantenzoekers, heb ik al eerder kennis gemaakt met universeel <a href="http://marienhoftuin.blogspot.com/2008/11/boeken-over-plantvinders-en-avonturiers.html" target="_blank">planten zoekende avonturiers.</a> Alleen daarom al kijk ik uit naar <i>Het hart van alle dingen. </i>Dat het verhaal dit keer belooft te gaan over een vrouwelijke avonturierster wakkert mijn interesse alleen maar aan.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-63278576303648581382013-06-11T09:38:00.002-07:002013-06-11T09:38:56.702-07:00Een boek Over leven en dood - om bij de hand te hebben voor jong en oud<span style="font-size: large;">De titel "<a href="http://www.bol.com/nl/p/over-leven-en-dood/1001004006829094/" target="_blank">Over leven en dood</a>" spreekt voor zich. </span><br />
De opmaak van het boek komt over als een knipselkrant, een verzamelschrift
met waardevolle tips, weetjes en wijsheden aangevuld met uitspraken van
geïnterviewde jongeren en specialisten, samengesteld door jeugd en
kinderboekenschrijfster <a href="http://www.marjabaseler.nl/index.shtml" target="_blank">Marja Baseler</a>.
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-39CTTFVlcKU/UbdPNM3mXKI/AAAAAAAAGNk/gWFTPfm_Rjk/s1600/Over_Leven_en_Dood.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://1.bp.blogspot.com/-39CTTFVlcKU/UbdPNM3mXKI/AAAAAAAAGNk/gWFTPfm_Rjk/s200/Over_Leven_en_Dood.jpg" width="195" /></a></div>
<span lang="NL" style="font-size: small; mso-ansi-language: NL;">Voor mensen die
verdriet hebben of in de rouw zijn, is het vaak moeilijk om concentratie voor
een langere tekst op te brengen. En dat is helemaal het geval met jongeren. Dat
weet ik me nog wel te herinneren van toen mijn vader overleed, ik was dertien
en het lezen van lappen tekst was een tijd onmogelijk.</span><br />
<br />
<span lang="NL" style="font-size: large; mso-ansi-language: NL;">Had ik een boek
over leven en dood willen inkijken voordat mijn vader overleden was?
Waarschijnlijk niet. Daarvoor was mijn denken té magisch. Hoe zeer mijn vader
ook probeerde mij erop voor te bereiden dat hij dood zou gaan, ikzelf hield
hardnekkig vast aan obsessief compulsieve gedachten —om zijn heengaan uit te
stellen. Maar in de jaren na zijn dood had ik er vast veel aan gehad.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Concentratiegebrek,
gecombineerd met hedendaagse informatievergaring en de manier waarop onze ogen
kriskras over een beeldscherm schieten, maakt de lay-out en redactionele
benadering van 'Over leven en dood' eigentijds. De bladspiegel van de pagina's
vertoont veel overeenkomsten met de pagina's van web magazines of blogs.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De vrolijke
kleuren, uitgeknipte gevleugelde hartjes en roosjes op het omslag doen sterk
denken aan een poëziealbum. Een typisch meisjesboek <i>lijkt</i></span><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> dit te zijn. Blader je wat verder dan zie
je al snel dat de keuze van kleuren en illustraties binnen de kaft meer <i>uniseks</i></span><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> is, en doet het geheel denken aan een
gepimpte schoolagenda.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-WBaPT1cdWAk/UbdQiCPOpYI/AAAAAAAAGN0/xeeX5_dOrmQ/s1600/1997+Butterfly+Vessel+1+to+crop.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img alt="" border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-WBaPT1cdWAk/UbdQiCPOpYI/AAAAAAAAGN0/xeeX5_dOrmQ/s320/1997+Butterfly+Vessel+1+to+crop.jpg" title="Broken Heart" width="236" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Birth of Beauty - ©Judith van Praag</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zou die zoete
omslag jongens en jongemannen er niet van weerhouden dit boek op te pakken en
in te kijken? Dat zou jammer zijn, want rouw is seksloos, en jongens, én
mannen, zoals psycholoog en specialist in rouwverwerking Manu Keirse, en zanger
-songwriter Robert Long, en dichter - filosoof Kahlil Gibran worden door Marja
Baseler geciteerd.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Voor wie, net als
ik, allereerst achterin een boek kijkt, een bibliografie zul je niet vinden,
maar wel websites van hulpverleningsorganisaties en adressen van inloophuizen
die per provincie zijn aangegeven. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De tip op
bladzijde 135, om een 'rondeel' gedicht te schrijven 'dat weergeeft hoe jij je
nu voelt', heb ik meteen ter harte genomen. Denkend aan dat meisje van dertien
dat ik ooit was schreef ik een rondeel dat me tot tranen toe beroerde. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="NL" style="font-size: large; mso-ansi-language: NL;">Het lijkt me goed
dit knipselboek bij de hand te hebben, niet alleen om jongeren tot steun te
kunnen zijn, maar misschien ook ter herkenning.</span></div>
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9100437991903565685.post-30151583335852640892013-05-06T08:18:00.000-07:002013-05-06T08:18:16.927-07:00Leve de schrijvers met lef - schaamte staat creativiteit in de weg<b>Wat wil je delen met een groter publiek?</b> Wat hou je voor je? Gedachten die me overspoelen bij het ontwaken. Op het moment dat ik mijn ogen opende was het 3.45 uur. Het zien van de cijfers in de juiste volgorde maakte indruk, 3,4,5 zou code kunnen zijn voor: aan de slag. De eerstvolgende gedachte was niet van mijzelf, drong zich op vanuit mijn onderbewustzijn.<br />
<br />
<a href="http://www.volksliederarchiv.de/text4085.html" target="_blank"><i>Alle Männer sind Verbrecher, Ihr Herz ist ein finsteres Loch.</i></a> Ik dacht de stem van mijn exgenoot te horen, was dit niet een zin uit één van de nummers die hij met zijn band The Doctors ten gehore bracht, en wie weet nog steeds? De hoes van de plaat waar het nummer op staat kwam me zelfs voor de geest. Niet zo vreemd, als je bedenkt dat er een boek over hem geschreven wordt, en dat ik daar van op de hoogte ben. Vanwege die wetenschap zijn er de laatste tijd veel herinneringen boven komen drijven. <br />
<br />
<b>Opgestaan, thee gezet.</b> Google raadplegend blijkt het de eerste zin van een Duits volksliedje. De strekking van het geheel? Hij mag een lul zijn (of 'em overal in steken), maar je houdt toch van hem. Ja, ja. Dat was toen meneer, maar nu echt niet meer.<br />
<br />Elsbeth Etty in <a href="http://nrcboeken.vorige.nrc.nl/recensie/dagboek-van-een-supervrouw-anja-meulenbelt-over-succes" target="_blank">haar recensie </a>van Blessuretijd (1994) door Anja Meulenbelt:<br />
<blockquote class="tr_bq">
Exhibitionisme en narcisme zijn geen eigenschappen die per definitie een
succesvol schrijverschap in de weg staan, maar het is niet zo dat ze op
zichzelf voldoende zijn om een leesbaar werk te garanderen. Nadat Anja
Meulenbelt in 1976 <i>De schaamte voorbij </i>had gepubliceerd vroeg Annie
Romein zich in Opzij af <i>hoe het mogelijk was dat zoiets werd uitgegeven
en zelfs het predikaat 'roman' meekreeg.</i> Volgens Romein moet een roman
minimaal aan de volgende voorwaarden voldoen: '1 het talent van de
romanschrijver, 2 een grote betrokkenheid bij het verhaal, of het nu
autobiografisch is of niet, 3 een niet minder grote afstandelijkheid
tegenover datzelfde verhaal en 4 nog eens: talent.' Romein vond dat De
schaamte voorbij alleen aan de tweede voorwaarde, grote betrokkenheid
bij het verhaal, voldeed. </blockquote>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.bol.com/nl/s/boeken/zoekresultaten/Ntt/De+schaamte+voorbij/search/true/searchType/qck/N/8299/sI/true/sA/200/sc/books_all/index.html" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://2.bp.blogspot.com/-E13LwRy8l2U/UYfIK1T7ByI/AAAAAAAAGHw/f_fjzUAgys8/s200/schaamte_voorbij_meulenbelt.jpg" width="131" /></a></div>
Nou, nou, nou, denk ik bij mezelf, daar heb je het al, één recensent die er niet goed van werd, en mevrouw Meulenbelt afkatte.<br />
<br />
Vervolgens kom ik echter <a href="http://www.opzij.nl/Cultuur-7/Cultuur-Lifestyle-Artikel/De-schaamte-voorbij-Anja-Meulenbelt.htm" target="_blank">een stukje</a> tegen van regisseur Henna van Gennep in hetzelfde tijdschrift Opzij (in 2010). Van Gennep vindt dat iedere vrouw dit boek (De schaamte voorbij) gelezen moet hebben.<br />
<br />
Had Annie Romein last van plaatsvervangende schaamte?
Wie zal het zeggen. We kennen dat gevoel allemaal, vooral wanneer we iets herkennen in dat wat we tegen komen. 'Hè, moest ze dat nu echt met de hele wereld delen?"<br />
<br />
<b>Universele vuile was. </b>
De boodschap blijft: hang 'em niet buiten. En wie dat wel doet, ook al spreekt ze voor een percentage van de goegemeente, kan rekenen op een veeg uit de pan, ook al worden er in het geval van Anja Meulenbelt 100,000+ exemplaren van haar boek verkocht.<br />
<br />
<b>Delen of niet mededelen</b>, dat blijft de vraag. Schrijven voor jezelf, of uitgeven. Als je grote last van angst hebt, dan kan het nog altijd na je dood. Dan hoef je niet te lijden onder falen noch succes.<br />
<br />
<b>Schrijvers moeten lef hebben</b>, want schaamte werkt verlammend, en staat creativiteit in de weg.<br />
<br />
<br />
<span href="http://purl.org/dc/dcmitype/Text" property="dct:title" rel="dct:type" xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/">Deze tekst</span> by <a href="http://inhaarmoerstaal.blogspot.com/" property="cc:attributionName" rel="cc:attributionURL" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#">Judith van Praag</a> is licensed under a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/" rel="license">Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License</a>.
Judith van Praaghttp://www.blogger.com/profile/12113677919729425142noreply@blogger.com0